Рамаданнынъ башланувы

Категория: Джума хутбеси Просмотров: 3713

إِنَّ الْحَمْدَ لِلَّهِ نَحْمَدهُ وَنَسْتَغْفِرُهُ وَنَسْتَعِينُهُ وَنَسْتَهْدِيهِ وَنَعُوذُ بِاللهِ مِن شُرُورِ أَنفُسِنَا وَمِن سَيِّئَاتِ أَعْمَالِنَا، مَن يَهْدِ اللهُ فَلاَ مُضِلَّ لَهُ وَمَن يُضْلِلْ فَلاَ هَادِيَ لَهُ، وَأَشْهَدُ أَن لاَ إِلهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ ولا مَثِيلَ له ولا ضِدَّ له ولا نِدَّ له، وَأَشْهَدُ أَنَّ سَيِّدَنَا وحَبِيبَنا وعظيمَنا وقائدَنا وقُرَّةَ أَعْيُنِنا مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ وصَفِيُّهُ وحبيبُهُ صَلَوَاتُ اللهِ وَسَلاَمُهُ عَلَيْهِ وَعَلَى كُلِّ رَسُولٍ أَرْسَلَه. الصلاةُ والسلامُ عليكَ سيِّدي يا رسولَ الله. الصلاةُ والسلامُ عليكَ يا سيِّدي يا صاحِبَ الذِّكرَى يا أبا القاسِم يا أبا الزَّهْراءِ يا محمد.أَمَّا بَعدُ عِبَادَ اللهِ، فإني أُوصِيكُمْ وَنَفْسِيَ بِتَقْوَى اللهِ الْعَلِيِّ الْقَديرِ القائلِ في مُحْكَمِ كتابِه:

﴿ يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَلْتَنْظُرْ نَفْسٌ مَا قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ﴾

Юдже Аллаhкъа хамд олсун! Онъа тенъ (равного) ве ошагъан ич бир шей ёкъ. Аллаh кяинатны ич бирисининъ ярдымынен яратты. Эбедий Яратыджыгъа хамд олсун, О къусурсыз, сынъырсыз, акъылнен тасавур этильмеген, тараф ве мекян яратылмаздан эвель бар эди. Аллаhкъа ич бир шей ошамай, О эр шейни эшите ве коре.

Ресуллерден ве Пейгъамберлерден энъ улу олгъан Мухаммад ‘алейhиссалям ‘Абдуллаhнынъ огълуна салят ве селям олсун. Ве эписи онынъ несилине ве сахабелерине де селямлар олсун.

Екяне Яратыджыгъа такъвалы ве итаатлы олмагъа эр кесни давет этем. Эр вакъыт Шари‘атны кутьмек ве Ахирет кунюне азырланмакъ керек. Шу куню акъ итикъады олмагъан инсанларгъа мал, пара ве балалары ярдым этип оламазлар. Эр биримиз озюни ве сойларымызны джеhэннем атешинден къорчаламакъ ичюн, Аллаh эмир эткенлерини бильмек керекмиз.

Къур`анда («Аль-Бакъараh» Суреси, 183 Ает) бойле буюрыла:

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ

Манасы: «Ораза Пейгъамбер Мухаммад ’алейhиссалямнынъ умметинден эвель иман эткенлерге фарз къылындыгъы киби, Пейгъамбер Мухаммаднынъ умметине де фарз къылынды».

Сайгъылы мусульманлар! Рамадан айнынъ башланувына бир къач кунь къалды. Рамадан – бу буюк ибадет олгъан ораза айыдыр. Бу айда мусульманлар джумерт ве чокъ садакъа бермек кереклер. Сой-соп ве достлукъ мунасебетлерини къавийлештирмели, оксюзлерге, фукъарелерге ве тул къадынларгъа (вдова) ярдымджы олмалы. Мубарек Рамадан айында Дженнет къапылары ачыла ве джеhэннем къапылары къапала. Шейтанларнынъ буюклери зынджырнен урулалар (заковать). Оразаны самимийликнен. Аллаh ризасы ичюн тутмагъа сизни давет этем.

Пейгъамбер Мухаммад ’алейhиссалям бойле айтты:

لا تَقَدَّمُوا رَمَضَانَ بِيَوْمٍ أَوْ يَوْمَيْنِ صُومُوا لِرُؤْيَتِهِ وَأَفْطِرُوا لِرُؤْيَتِهِ فَإِنْ غُمَّ عَلَيْكُمْ فَأَكْمِلُوا عِدَّةَ شَعْبَانَ ثَلاثِينَ يَوْمًا

Манасы: «Рамадан айыны бир я да эки кунь эвель къаршыламанъыз. Рамаданнынъ янъы айыны корьгенинен ораза тутунъыз, эгер корип оламадынъыз, демек бу Ша’бан айнынъ отузынджы кунюдир, Шаууальнинъ янъы айыны корьсенъиз оразаны битиринъиз». Имамлар Аль-Бухарий, Муслим ве башкъалары ривает эттилер.

Сайгъылы мусульманлар! Шариʻаткъа коре, Рамадан айнынъ башланувы ве сонъу, мытлакъа, янъы айнынъ пейда олувынен тайин этиле. Эгер мусульманлар Шаʻбан айнынъ 29-ынджы куню кунеш къонгъан сонъ янъы айны корселер, демек, ярынки кунь Рамадан айнынъ биринджи куню сайылыр ве ораза тутылыр. Эгер Шаʻбан айнынъ 29-ынджы куню янъы айны корьмеселер, демек огюмиздеки кунь Шаʻбан айнынъ 30-ынджы кунюдир ве ораза бир кунь сонъ тутулыр. Къамер (иджрет) такъвиминде айлар 29 я да 30 куньден ибарет, амма акъикъий айнынъ башланувы ве сонъу янъы айнынъ пейда олувынен бельгилене. Айнынъ башланувы ве сонъу математик эсапларгъа коре дегиль де, айны сейир этмекнен тайинленеджегине дёрт белли месхеплернинъ алимлери (ханафитлер, малякитлер, шафиитлер ве хамбалитлер) бир фикир бильгини къабул эттилер. Мусульманларнынъ такъвиминде бойле усул миллий хусусиетлернен, я да тарихий девирнен багълы дегиль, къайда ве не заман яшасалар да, бу усул бутюн мусульманлар ичюн меджбурийдир.

Пейгъамбер Мухаммад ‘алейhиссалям башкъа Хадисте бойле буюрды, манасы:  «Биз ай куньлерининъ эсабына эсаслангъан уммет дегильмиз. Ай я да 29, я да 30 кунь ола».

Онынъ ичюн, мусульманларгъа, Рамадан айнынъ такъвимлери, олар азырлыкъ корьсинлер деп бериле Ве ондан гъайры куньлер, намаз, темчит ве ифтар вакъытлары къарарнен олгъаныны языла. Онынъ ичюн ибадет догъру олсун деп къамерни (луна) сейир этмек (наблюдать) керек. Билинъиз ки, Рамадан айында ораза тутмакъны hиджрий экинджи йылында Аллаh эмир этти. Пейгъамбер Мухаммад ‘алейhиссалям озю докъуз йыл вефатына къадар оразаны тутты.

Ораза – бу ниет ве аштан, ичмектен, джинсий мунасебеттен вазгечмектир. Оразаны тутмакъ ичюн ниет юрегинде догъмалы. Озь ниетини сесли айтылмаса да ола. Ниет ораза туткъаннынъ юрегинде акъшамдан олмакъ керек, яни оразанынъ арифе куню кунеш баткъан сонъ ве ораза туткъан куню танъ агъармагъандже. Имам Абу Ханифанынъ мезхебине коре, ниет ораза туткъан куннинъ уйле вакъытына къадар догъа биле. Амма бу адам танъ агъаргъан сонъ ашамамалы ве ичмемели. Рамаданнынъ эр кунюне айры ниет этмели. Имам Аш-Шафи‘ий мезхебине коре, Рамадан айнынъ башында бутюн айгъа ниет этмеге етерли дегиль. Алимлер, ораза тутмакъ ичюн, тамам ниети бойле дедилер: «Ниет эттим, Аллаh ризасы ичюн Рамадан айнынъ ярынки куннинъ оразасыны тутмагъа.»

Урьметли мусульманлар! Рамадан айнынъ девамында ве бутюн омюр бою озь иманыны куфрден (имансызлыкътан) къорчаламакъ керек. Чюнки куфр – бу энъ буюк гуняхтыр. Ислямдан чыкъкъаннынъ япкъан саваплары ёкъ ола. Иман – бу джеhэннем азабындан къуртулмакънынъ энъ биринджи шарты. Оразаны догъру тутмакънынъ энъ биринджи шарты – бу иманыны къорумакътыр. Чюнки имансызлыкъ оразаны боза.

Имансызлыкънынъ учь чешити бар:

Итикъадий имансызлыкъ: эгер бириси Аллаh – бу джысым я да рух, я да ышыкъ, деп тушунсе я да Аллаhнынъ ери баралгъаныны тюшунсе, я да яратылгъанларгъа бенъзетсе, о куфрге тюше.

Арекетнен япылгъан имансызлыкъ: Къур`анны чёплюкке атса я да Аллаhтан гъайры башкъа бир шейге ибадет этсе, о куфрге тюше.

Сёзнен япылгъан имансызлыкъ: эгер бириси Аллаhны, я да Къур`анны, я да Ислямны, я да Мелеклерни, я да намазны, я да оразаны, я да Шари‘атны сёгсе, о куфрге тюше. Ве фаркъ ёкъ, бу ачув вакъытында, шакъа я да эсалет япылды – бу имансызлыкътыр. Куфрге тюшкен инсан куфрден вазгечип, Келиме-и Шеhадетни айтып, Ислям динине шу дакъкъасы дёнмек керек. О инсан айтмалы: «Аллаhтан башкъа Иляh ёкъ, Мухаммад – Аллаhнынъ Ресули.»

Хутбемизни Пейгъамбер Мухаммад ’алейhиссалямнынъ Хадисинен битирмек истеймиз.

مَنْ صَامَ رَمَضَانَ إِيمَانًا وَاحْتِسَابًا غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِن ْذَنْبِهِ

Манасы: «Ким Рамадан айында догъру, самимий ве иман иле оразаны тутса, онынъ кечкен гуняхлары афу этиле».

Рамадан айында чокъ савап къазанмагъа имкян бар. Онынъ ичюн тенбель олмайып, бойле фырсатны къачырманъыз. Аллаh бизим ду‘аларымызны ве ибадетлеримизни къабул этсин.

هَذَا وَأَسْتَغْفِرُ اللَّهَ لِي وَلَكُمْ

---------------------------------------------------------------------------------------

إِنَّ الْحَمْدَ لِلَّهِ نَحْمَدهُ وَنَسْتَغْفِرُهُ وَنَسْتَعِينُهُ وَنَسْتَهْدِيهِ وَنَعُوذُ بِاللهِ مِن شُرُورِ أَنفُسِنَا وَمِن سَيِّئَاتِ أَعْمَالِنَا، مَن يَهْدِ اللهُ فَلاَ مُضِلَّ لَهُ وَمَن يُضْلِلْ فَلاَ هَادِيَ لَهُ، والصلاةُ والسلامُ على سيِّدِنا محمد الصادِقِ الوَعْدِ الأَمينِ وعلى إِخْوَانِهِ النبيِّين والمُرسَلين. ورَضِيَ اللهُ عن أُمَّهاتِ المُؤمنين وآلِ البيتِ الطَّاهِرِين وعن الخُلَفَاءِ الرَّاشِدين أبي بكرٍ وعمرَ وعُثْمانَ وعليّ وعن الأَئِمَّةِ المُهْتَدِين أبي حنيفةَ ومالكٍ والشَّافعيِّ وأحمدَ وعن الأولياءِ والصالحين. أمَّا بعدُ عِبَادَ اللهِ فإنِّي أُوصِيكُمْ وَنَفْسِيَ بِتَقْوَى اللهِ العَليِّ الْعَظِيمِ فَاتَّقُوهُ.

واعْلَمُوا أنَّ اللهَ أمَرَكُمْ بِأَمرٍ عظيمٍ، أَمَرَكُم بالصلاةِ والسلامِ على نبيِّهِ الكَريمِ فقال في مُحْكَمِ تَنْزِيلِهِ: ﴿ إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ ۚ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا

تَسْلِيمًا
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ كَمَا صَلَّيْتَ عَلَى سَيِّدِنَا إِبْرَاهِيمَ وَعَلَى آلِ سَيِّدِنَا إِبْرَاهيمَ وَبَارِكْ على سيّدِنا مُحمدٍ وَعلى آلِ سيِّدِنا مُحمدٍ كما بارَكْتَ على سيِّدِنا إبراهيمَ وعلى آلِ سيدِنا إبراهيمَ في العالَمِينَ إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيد

اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ الأَحْيَاءِ مِنْهُمْ وَالأَمْوَات