Балларгъа илим ве тербие берменин эмиети

Категория: Джума хутбеси Просмотров: 3473

إِنَّ الْحَمْدَ لِلَّهِ نَحْمَدهُ وَنَسْتَغْفِرُهُ وَنَسْتَعِينُهُ وَنَسْتَهْدِيهِ وَنَعُوذُ بِاللهِ مِن شُرُورِ أَنفُسِنَا وَمِن سَيِّئَاتِ أَعْمَالِنَا، مَن يَهْدِ اللهُ فَلاَ مُضِلَّ لَهُ وَمَن يُضْلِلْ فَلاَ هَادِيَ لَهُ، وَأَشْهَدُ أَن لاَ إِلهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ ولا مَثِيلَ له ولا ضِدَّ له ولا نِدَّ له، وَأَشْهَدُ أَنَّ سَيِّدَنَا وحَبِيبَنا وعظيمَنا وقائدَنا وقُرَّةَ أَعْيُنِنا مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ وصَفِيُّهُ وحبيبُهُ صَلَوَاتُ اللهِ وَسَلاَمُهُ عَلَيْهِ وَعَلَى كُلِّ رَسُولٍ أَرْسَلَه. الصلاةُ والسلامُ عليكَ سيِّدي يا رسولَ الله. الصلاةُ والسلامُ عليكَ يا سيِّدي يا صاحِبَ الذِّكرَى يا أبا القاسِم يا أبا الزَّهْراءِ يا محمد.أَمَّا بَعدُ عِبَادَ اللهِ، فإني أُوصِيكُمْ وَنَفْسِيَ بِتَقْوَى اللهِ الْعَلِيِّ الْقَديرِ القائلِ في مُحْكَمِ كتابِه:

﴿ يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَلْتَنْظُرْ نَفْسٌ مَا قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ﴾

Бу алемни яраткъан, ич кимсеге ве ич бир шейге мухтадж олмагъан Екяне Яратыджымызгъа хамд олсун, Аллаh бутюн нокъсанлыкъларданъ мунеззехтыр, О, эр шейни корен ве эшитендир.

Бизим Пейгъамберимизге ве ондан эввель олгъан бутюн Пейгъамберлерге салят ве селямлар олсун!

Алла́hтан башкъа Иля́h ёкъ, Мухаммад ﷺ Алла́hнынъ Пейгъамбери ве Ресу́лидир.

Мухтерем мусульманлар! Озюме ве сизге насиат этем, Алла́hтан къоркъунъыз, Онынъ эмирлерини япып, харамдан къачынынъыз. Эр ерде ве эр алда такъвалы ве медений инсан олынъыз, амеллеринъиз даима Пейгъамберимизнинъ огретувуне уйгъун олсын. Бу – Ахирет Кунюне энъ яхшы азырлыкътыр, ве  эбедий азаплардан къуртулув ёлудыр.

Урметли дин къардашларым!!! Эпимиз Аллаhу Та’алянинъ бизлерге озюмюзни ве акърабаларымызны джеhеннем азапларынданъ къорчаламагъа эмир эткенини бильмек керекмиз. Къур`ан-и Керимде бойле айтылгъан:

                       يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا قُوا أَنفُسَكُمْ وَأَهْلِيكُمْ نَارًا وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ

Манасы: "Эй иман эткенлер! Якъарлыгъы инсанлар ве ташлар оладжагъы джеhеннем атешинденъ озюнизни ве акърабаларынызны къорчаланъыз".

Бу Аетни иза эткенде имам ‘Алий шойле айткъан:

عَلِّمُوا أَنفُسَكُم وَأَهلِيكُم الخَير

Манасы: "Озюнизни ве акърабаларынызны яхшылыкъкъа огретинъиз".

Яни мытлакъа бильмемиз керекли олгъан зарури дини бильгилерини озюмиз огренмек ве сойсопларымызгъа огретмек керекмиз.

Бунен алякъалы Ислям алимлерининъ бириси ‘Ата ибн Абу Рабах шойле айткъан эди:

أنْ تَتَعَلَّمَ كَيْفَ تُصَلِّي وَكَيْفَ تَصُومُ وَكَيْفَ تَبِيعُ وَتَشْتَرِي وَكَيْفَ تَنْكِحُ وَكَيْفَ تُطلِّقُ

Манасы: "Намаз насыл къылына, ораза насыл тутула, алыш-вериш насыл япыла,никях насыл къыйыла ве насыл бозула огренмемиз керекмиз".

Бугуньки хутбемизнинъ мевзусы ана-бабанынъ вея васийнинъ озь балларына огретмеси зарурий олгъан дини бильгилери иле багълы оладжакътыр.

Мумаййиз яшына кельген (яни, онъа къаршы айтылгъан созлерни анълап-тюшюнген сонъ догъру джевап берген бала мумаййиздир) балагъа ана-бабасы эргенлик чагъында ихтияджы оладжакъ олгъан бильгилерни шимдиден огретмек кереклер.

Ве биринджиден бу Иман иле алякалы бильгилер, Аллаhкъа насыл иман этмек керек олгъаныны яни Аллаhнынъ барлыгъы шекильсиз, мекянсиз олгъаныны, Аллаhу Та’алянинъ ич кимсеге ве ич бир шейге мухтадж олмагъаныны ве Яратыджынынъ не Сыфатларынен неде Барлыгъынен яратылгъанларгъа бенземегени. Аллаhнынъ эр шейни бильгенини, эр шейни коргенини ве эшиткенини огретмек керекмиз.

Пейгъамберимизнинъ ады Мухаммад бабасынынъ ады исе ‘Абдуллаh олгъаныны, онынъ Меккеде догъаныны ве анда ильк вахий алгъаныны, сонъра Аллаhнынъ эмири иле Мединеге hиджрет эткенини балагъа анълатып Пейгъамберимизге насыл иман этмеге керек олгъаныны огретмек керек. Бундан гъайры Аллаhу Та’алянинъ чокъ Пейгъамбер ёллагъаныны олардан биринджиси Адам ‘аляйhис-салям, сонъкиси бизим Пейгъамберимиз олгъаныны ве бутюн Пейгъамберлернинъ омюр бою куфурден, ширктен, бююк гунахлардан ве дередже тюшюрюджи кичик гунахлардан мухафаза этильгенлерини балагъа огретмек бойнумыз борджыдыр.

Мелеклер акъкъында: Аллаhнынъ оларны нурдан яраткъаныны, мелеклернинъ джыныс бакъымындан не еркек неде къадын олгъанларыны, оларнынъ не ашкъа не сувгъа мухтадж олмагъанларыны ве ич бир вакъыт, ич бир алда Аллаhнынъ эмирлерине къаршы чыкъмагъанларыны анълатмакъ керек. Джинлер акъкъында исе Аллаhнынъ оларны атештен яраткъаныны ве араларында эм мусульман эм мусульман олмагъан сойлары бар олгъаныны балларымызгъа ачыкълаймыз.

Олюмденъ сонъра тирилюв оладжагъына ве Ахирет Кунюньде эркес бу Дюньяда япкъан амеллери ичюн эсабет береджегини ве иман эткенлернинъ Дженнетке иман этмегенлер исе джеhеннемге киреджеклерини балларымызгъа иман этмеге огретемиз.

Эвлятларымызгъа яланынъ, хырсызлыкънынъ, ифтира атмакънынъ, зинанынъ, гъыйбетнинъ ве буларгъа ошагъан бутюн амеллернинъ харам олгъаныны огретмек ве балалыкътан бу шейлерден къачынмаларыны алыштырмакъ керекмиз. Сиуак къулланмакънынъ Суннет олгъаныны, джамилерге ве мезарлыкъларгъа бармакъ, анда Къур`ан ве ду’а` окъумакъ яхшы бир амель олгъаныны балаларымызгъа анълатып огретмек керекмиз.  Пейгъамберимизнинъ сахабелерденъ бириси, балалыкъта алгъан илими акъкъында шойле айткъан эди:

كُنَّا مَع النَّبِي وَنَحنُ فِتيَان حَزَاوِرَة فَتَعَلَّمنَا الإِيمَانَ قَبلَ أَن نَتَعَلَّمَ القُرآن ثُمَّ تَعَلَّمنَا القُرآن فَازدَدنَا بِهِ إِيمَانا

Манасы: "Бала олгъанымызда Къур`ан огренмек ичюн Пейгъамберимизнинъ янына бара эдик. Пейгъамберимиз баштатын бизге Иман акъкъында сонъра Къур`ан огрете эди. Бойледже Къур`ан бильгиси Иманымызны даа да сагъламлаштыгъан". 

hиджрий такъвимине коре 7 яш толдургъан баланынъ ана-бабасы оны Намаз къылмагъа, ораза тутмагъа даянып олса  Ораза тутмагъа алыштырмагъа кереклер. Он яш толдургъан балларгъа исе ана-бабасы къачыргъан намаз яда ораза учюн энде джеза бермек кереклер. Бу дайын тедбирлер баланынъ Намаз ве Оразанынъ эмиетини анъламасы ичюн япыла. Базы инсанлар бу тедбирлерге къаршы шашып къачырылгъан Намаз ичюн балагъа берильген джезаларнынъ мехаметсизлик вея залымлыкъ олгъаныны айталар. Бу инсанлар чокъ буюк янълышлама ичинделер, чюнкю озь баллары бир бардакъ вея бир тепси къыргъанда я да бир башкъа ярамазлыкъ япкъанда ич тюшюнмейып баланы джезалайляр, ве бу джезайы мераметсизлик яда залымлыкъ оларакъ кормийлер, чюнкю оларгъа коре бу джеза тербиелеменинъ бир парчасыдыр. Факъат эгер тюшюнселер бу къырылгъан бардакънынъ фияты ве эмиеты Намазнынъ вея Оразанынъ эмиетийле ич къыясланамаз. Балайы Намазгъа, Оразагъа алыштыргъан ана-бабасы келеджекте оны буюк гунах ишлемектенъ ве бу гунахлары ичюн аладжагъы джезаларданъ къорчаламыш оладжакътыр.  Абу Даууд шойле Хадисни ривает этти:

    مُرُوا أَولادَكُم بِالصَّلاةِ وَهُم أَبنَاءُ سَبعٍ وَاضرِبُوهُم عَلَيهَا وَهُم أَبنَاءُ عَشرٍ وَفَرِّقُوا بَينَهُم فِي المَضَاجِع

Манасы: "Еди яш толдургъан сонъ балларынъызгъа Намаз къылмагъа эмир этинъиз, он яш толдургъан сонъ исе къылмагъан Намазлары ичюн оларны джезалайынъыз ве юкъламагъа яткъанларда оларны айры яткъызынъыз (фаркълы джыныс балларны)".

Балагъа тербие бергенимиз вакъыт даима дикъкъатлы ве эр алда Шари’атны кутып озь амеллеримизнен орнек олмамыз керек. Акъикъатны ве ненинъ догъру ненинъ янълыш олгъаныны анълаткъанымызда баланынъ анълагъан шекильде анълатып сабырнен якълашмамыз керек. 

Якъынларынызны Намаз къылмагъа давет этинъиз. Бильмелийиз ки балларымызгъа яхшы тербие ве гузель ахлякъны бергенде оларны бу топлумнынъ ярамай тесирлеринденъ мухафаза этмиш оламыз. Ве там терси эгер ана-бабалары бу мевзуда керек олгъан итибарны костермеселер, баллары эм бу дюньяда эм Обир дюньяда пек телюкели алда оладжакълар, чюнки чевренинъ тесири азалмай сайгъылы джемаат, аксине этрафнынъ, балларымызгъа эткен тесир эр кунь къувветлеше ве онъа дайанмакъ ичюн эвлятларымызны азырламакъ керекмиз.

Эпимиз, этрафымызда балалыкътан ялан айтмагъа алышкъан инсанларны сыкъ сыкъ коремиз, эксерий алларда бу инсанлар ялан айтмакъны ана-бабасынданъ корип япкъан арекетлерини орнек алгъанлар. Имам Аль-Байhакъый шойле Хадисни ривает эткен:

                     لا يَصلُحُ الكَذِبُ فِي جِدٍّ وَلا فِي هَزل

Манасы: "Не шакъаданъ не де джиддий оларакъ ялан айтмагъа олмай".

Пейгъамберимиз де шакъалаша эди, амма ич бир вакъыт ялан къулланмадан.

Базан хырсызлыкъ япкъан яда изин алмадан башкъаларнынъ эшьяларны алгъан балларны коремиз. Бунынъ себеби да эксерий алларда ана-бабасы олалар, я фаркъа бармайып балагъа янълыш орнек костергенлер, яда баланынъ япкъанларыны корип ярамазлыгъына шу анъ сонъ берип бу ярамай алышкъанлыгъын илерлемесине имкян бермемек ерине сусып къалгъанлар.  Балада ачкозлюк, пыхыллыкъ, къызгъанчлыкъ киби ярамай дуйгъуларнынъ чыкъмамасы ичюн, благъа эр вакъыт озюнденъ даа зенгин олгъанларнен дегиль, там терси озюнденъ даа фукъаре инсанларнен къыясланмасыны, ве эр алда Аллаhкъа шукур этмесини алыштырмакъ керекмиз.

Фаркъына бармайып чокъ къаба лафеткен ве согюнч созлерини къуллангъан инсанлар да чогъу заман буны да гузель лафетмеге тырышмагъан, къаба табиатлы бабасыны орнек алып огренгенлер. Бунынъ ичюн сайгъылы джемаат, эр биримиз эвлятларымызнынъ насыл олмаларыны ве кимге ошамаларыны истегенини яхшы этип тюшюнсинъ, ве озь балларына гузель бир орнек олмакъ ичюн элинден кельгенлерини япсын.

Пейгъамбер эфендимиз ﷺ шойле буюрган эды манасы: "Эр биринизнинъ топлум ичиде озь ери бар, ве эр биринъиз саип олгъанлары ичюн джевап береджек. Ясакъ олгъан амеллерденъ озюни къорчалангъанлар къуванчлы оладжакълар, ве керчекден де олар такъва саиплеридир"

Урметли дин къардашларым, Аллаhу Та’аля Къур`ан-и Керимде шойле буюрды:

                                  مَا يَلْفِظُ مِنْ قَوْلٍ إِلاَّ لَدَيْهِ رَقِيبٌ عَتِيدٌ

Манасы: "Инсанын айткъан эр лаф Ракъыб ве ‘Атид мелеклери тарафынданъ къайдетиле".

Яни, инсанлар япкъан амллери ичюн эсабет береджеклер.

Аллаhын къуллары!!! Керекли олгъан тасиль ве тербиени алмагъан азаларынданъ ибарет олгъан топлум ич бир вакъыт сакълам ве кучлю бир топлум олмаз. Чогъу заман баласына тербие бермеге чалышкъан ана-бабасы, айткъан созлерине, берген насиатларына ве берген джезаларына рагъмен (несмотря, наперекор) баланынъ оларны динълемегенини фаркъ этелер ве бунъа шашыралар. Эксерий алларда бунынъ себеби ана-бабанынъ айткъан созлери ве берген насиатлары озь япкъанларынен келишмемесинде гизлидир. Ебет, насиатлар, тешвикъ ве джезалар тербие этувнинъ айырылмаз бир парчасы олалар, лякин бу мевзуда энъ семерели ёл даима шахсий орнек оладжакътыр.  Баламызнынъ дюрюст, самимий ве такъвалы бир инсан олмасыны истесек онъа ойле бир орнек олмакъ керекмиз ки баламыз бизге бакъып, бизге ошамагъа истесинъ. Онынъ ичюн бу юксек хусусиетлерни озюмюзде етиштирмек ичюн гъайрет этмеге керекмиз.

Унутмайыкъ сайгъылы джемаат!!! Яхшы тербие ве алынгъан илим балларымызны омир бою янълышларданъ ве гунах ишлемектенъ къорчалап ин ша` Аллаh Дженнетке кирмелерининъ себеби оладжакълар.

هَذَا وَأَسْتَغْفِرُ اللَّهَ لِي وَلَكُمْ

----------------------------------------------------------------------------------------------------------

إِنَّ الْحَمْدَ لِلَّهِ نَحْمَدهُ وَنَسْتَغْفِرُهُ وَنَسْتَعِينُهُ وَنَسْتَهْدِيهِ وَنَعُوذُ بِاللهِ مِن شُرُورِ أَنفُسِنَا وَمِن سَيِّئَاتِ أَعْمَالِنَا، مَن يَهْدِ اللهُ فَلاَ مُضِلَّ لَهُ وَمَن يُضْلِلْ فَلاَ هَادِيَ لَهُ، والصلاةُ والسلامُ على سيِّدِنا محمد الصادِقِ الوَعْدِ الأَمينِ وعلى إِخْوَانِهِ النبيِّين والمُرسَلين. ورَضِيَ اللهُ عن أُمَّهاتِ المُؤمنين وآلِ البيتِ الطَّاهِرِين وعن الخُلَفَاءِ الرَّاشِدين أبي بكرٍ وعمرَ وعُثْمانَ وعليّ وعن الأَئِمَّةِ المُهْتَدِين أبي حنيفةَ ومالكٍ والشَّافعيِّ وأحمدَ وعن الأولياءِ والصالحين. أمَّا بعدُ عِبَادَ اللهِ فإنِّي أُوصِيكُمْ وَنَفْسِيَ بِتَقْوَى اللهِ العَليِّ الْعَظِيمِ فَاتَّقُوهُ.

واعْلَمُوا أنَّ اللهَ أمَرَكُمْ بِأَمرٍ عظيمٍ، أَمَرَكُم بالصلاةِ والسلامِ على نبيِّهِ الكَريمِ فقال في مُحْكَمِ تَنْزِيلِهِ: ﴿ إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ ۚ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ كَمَا صَلَّيْتَ عَلَى سَيِّدِنَا إِبْرَاهِيمَ وَعَلَى آلِ سَيِّدِنَا إِبْرَاهيمَ وَبَارِكْ على سيّدِنا مُحمدٍ وَعلى آلِ سيِّدِنا مُحمدٍ كما بارَكْتَ على سيِّدِنا إبراهيمَ وعلى آلِ سيدِنا إبراهيمَ في العالَمِينَ إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيد

اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ الأَحْيَاءِ مِنْهُمْ وَالأَمْوَات