إِنَّ الْحَمْدَ لِلَّهِ نَحْمَدهُ وَنَسْتَغْفِرُهُ وَنَسْتَعِينُهُ وَنَسْتَهْدِيهِ وَنَعُوذُ بِاللهِ مِن شُرُورِ أَنفُسِنَا وَمِن سَيِّئَاتِ أَعْمَالِنَا، مَن يَهْدِ اللهُ فَلاَ مُضِلَّ لَهُ وَمَن يُضْلِلْ فَلاَ هَادِيَ لَهُ، وَأَشْهَدُ أَن لاَ إِلهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ ولا مَثِيلَ له ولا ضِدَّ له ولا نِدَّ له، وَأَشْهَدُ أَنَّ سَيِّدَنَا وحَبِيبَنا وعظيمَنا وقائدَنا وقُرَّةَ أَعْيُنِنا مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ وصَفِيُّهُ وحبيبُهُ صَلَوَاتُ اللهِ وَسَلاَمُهُ عَلَيْهِ وَعَلَى كُلِّ رَسُولٍ أَرْسَلَه. الصلاةُ والسلامُ عليكَ سيِّدي يا رسولَ الله. الصلاةُ والسلامُ عليكَ يا سيِّدي يا صاحِبَ الذِّكرَى يا أبا القاسِم يا أبا الزَّهْراءِ يا محمد.أَمَّا بَعدُ عِبَادَ اللهِ، فإني أُوصِيكُمْ وَنَفْسِيَ بِتَقْوَى اللهِ الْعَلِيِّ الْقَديرِ القائلِ في مُحْكَمِ كتابِه:
﴾يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَلْتَنْظُرْ نَفْسٌ مَا قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ﴿
Ортагъы олмагъан, ич кимсеге, ич бир шейге ошамагъан, шекильге мухтадж олмагъан, эр шейни эшиткен ве бильген Аллаhкъа хамд олсун. Аллаh бизге ярдым ве бизни афу этсин деп, Ду’а этемиз. Бизни шерден ве яманлыкътан къорчаласын деп, ялварамыз. Кимге Аллаh Акъикъий ёлуны берди, ич кимсе оны бу елдан айырмаз. Амма кимге Аллаh Акъикъий елуны бермеди, ич кимсе оны къорчаламаз.
Екяне Яратыджыгъа, Къудретли, эр шейни яраткъан Аллаhкъа хамд олсун. О, Эбедий, башлангъычсыз ве сонъсуздыр. Аллаh мекянны яратты ве онъа мухтадж дегиль. Аллаh джысым дегиль.
Аллаh Пейгъамбер Мухаммад ‘алейhиссалямгъа улулыкъ ве шереф багъышласын деп, ялварамыз. Бизим Пейгъамберимизге ве башкъа эписи Пейгъамберлерге ве оларнынъ девамджыларына салят ве селям олсун. Шеhадет этем, Аллаhтан башкъа Иляh екъ, Онынъ ортагъы ёкъ ве Мухаммад Аллаhнынъ къулу ве Пейгъамбери.
Сайгъылы мусульманлар! Аллаhкъа такъвалы ве итаатлы олайыкъ. Яратыджынынъ эмирлерини япынъыз ве ясакълардан сакъынынъыз.
Юдже Аллаh Мукъаддес Къур`анда («Аль-Хиджр» Суреси, 99 Аети) бойле буюра:
﴾ وَاعْبُدْ رَبَّكَ حَتَّى يَأْتِيَكَ الْيَقِينُ ﴿
манасы: «Озь Роббине сонъунадже ибадет эт.»
Урьметли мусульманлар! Керчектен де, Юдже Аллаh бизни яратты, бизге бу фаний дюньяда яшамагъа насип этти ве бунда буюк икмет ве мана бар. Аллаh бизге Онъа ибадет япмагъа, тек Онъа юксек дереджеде мазлумлы ве итаатлы олмагъа эм де тек Аллаhкъа ич бир ортакъ къошмамагъа буюрды.
Аллаh бизге Онынъ Къанунларыны кутьмек, ве эр шейде Онъа итаатлы олмагъа эмир этти. Тек Юдже Аллаhкъа биз ибадет япмалы ве бойсунмалы. О эмирлерини буюра, амма ич бириси онъа буюрып оламай. О ясакъларны бельгилей, амма ич бириси Онъа ясакъ этип оламай.
Юдже Аллаh Мукъаддес Къур`анда («Аз-Зарият» Суреси, 56-57 Аетлери) бойле деди:
﴾ وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالإِنسَ إِلاَّ لِيَعْبُدُونِ مَا أُرِيدُ مِنْهُم مِّن رِّزْقٍ وَمَا أُرِيدُ أَن يُطْعِمُونِ ﴿
манасы: «Юдже Аллаh джиннлерни ве адамларны яратты, Аллаhкъа ибадет япмакъны буюрмакъ ичюн. Аллаh олардан ич бир тюрлю рызкъ, мал я да къысмет истеме».
Юдже Аллаh бизге фарзларны япмагъа ве гуняхтан къачынмагъа буюрды. Бойле япып, биз озь маневий дереджемизни юксельтирмиз. Маневий дереджени юксельтмек ичюн энъ яхшысы – Яратыджынынъ буюргъаныны япмакъ ве гуняхтан къачынмакътыр.
Пейгъамбер Мухаммад ʾалейhиссалям Къудсий Хадисте деди, Юдже Аллаh буюра:
"وَمَا تَقَرَّبَ إِلَيَّ عَبْدِي بِشَىْءٍ أَحَبَّ إِلَيَّ مِمَّا افْتَرَضْتُ عَلَيْهِ"
манасы: «Аллаh озь къулунынъ диний шартларындан хайыр амеллер япылувына башкъа хайыр амеллерден даа зияде разы ола.»
Бу Хадис шартларнынъ япылувына буюклигини ве къыйметини косьтере. Шубесиз, энъ буюк ве яхшы вазифелерден – бу Аллаh ве Онынъ Пейгъамберине имандыр. Пейгъамбер Мухаммад ʾалейhиссалям буюрды:
"أَفْضَلُ الْأَعْمَالِ إِيمَانٌ بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ"
манасы: «Энъ яхшы амель – бу Аллаh ве Онынъ Пейгъамберине иман.» Эм де бильмек керек ки, мытлакъ шартларны япув ве гуняхлардан къачынув – бу Къыямет кунюнде къуртулыш ве азапсыз Дженнетке кирювдир.
Ким омюрини такъвалы, намуслы ве кереги киби яшагъан олса, онъа хайыр олур. Эйилик недир ве оны озь ичюн ве башкъалары ичюн насыл япыладжагъыны биль. Ким бу фаний дюньяны такъвалыкъ иле кечирди, о Ахиретте бахытлы оладжакъ.
Пейгъамбер Мухаммад ʾалейhиссалямдан сорадылар: «Аллаhнынъ Ресули! Дженнетке кирсетеджек ве джеhэннемден къуртараджакъ амель насылдыр?» О бойле джевап берди:
"لَقَدْ سَأَلْتَ عَنْ عَظِيمٍ، وَإِنَّهُ لَيَسِيرٌ عَلَى مَنْ يَسَّرَهُ اللَّهُ تَعَالَى عَلَيْهِ، تَعْبُدُ اللَّهَ لَا تُشْرِكُ بِهِ شَيْئًا، وَتُقِيمُ الصَّلَاةَ وَتُؤْتِي الزَّكَاةَ وَتَصُومُ رَمَضَانَ وَتَحُجُّ الْبَيْتَ إِنِ اسْتَطَعْتَ إِلَيْهِ سَبِيلًا"
манасы: «Сен мени буюк амель акъкъында сорадынъ! Ве керчектен де, кимге Аллаh оны енгиллештирди, о ичюн о енгиль оладжакъ: Аллаhкъа ибадет эт ве ортакъ къошма, Намаз къыл, Зекят бер, Рамадан айында ораза тут, алынъ олса, Хадж яп.»
Урьметли мусульманлар! «‘Ибада» сёзюнинъ манасыны анълатмакъ керек, чюнки чокъусы адамлар онынъ манасыны бильмейлер. Ислям алимлери ‘ибада сёзюни бойле анълаталар – бу Аллаhкъа энъ юксек дереджеде мазлумлы ве итаатлы олмакъ. Бу сёзнинъ бойле манасыны бизге имам Ас-Субкий анълатты. Онынъ ичюн бу сёзлерге коре, ким Аллаhтан гъайры башкъасына ибадет этсе, динимизден чыкъа.
Юдже Аллаh Мукъаддес Къур`анда («Аль-Анбия`» Суреси, 92 Аети) бойле буюра:
﴾ إِنَّ هَذِهِ أُمَّتُكُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَأَنَا رَبُّكُمْ فَاعْبُدُونِ ﴿
манасы: «Керчектен де, бу сизинъ Ислям умметинъиз. Бу уммет эписи Пейгъамберлернинъ огреткен шейлернинъ девамджылары, о – бирдир. О дагъылмай ве ондан четлешмейип, бу умметнинъ ичинде олмакъ керек. Аллаh – сизинъ Роббинъиз, Онъа ибадет этинъиз.»
Мусульман уммети бирдир! Эр кесте бир итикъат! Эписи мусульманлар, шаркътан гъарпкъадже, Аллаh Бир ве Екяне Яратыджы олгъанына эм де Аллаhта ич бир ортакъ олмагъанына шубесиз инаналар.
Эписи мусульманлар Аллаhтан гъайры ич кимсе ибадетке ляйыкъ олмагъаныны тасдикълайлар. Онынъ ичюн, Аллаhны насыл юджелесек, бойле ич кимсени юджелемек мумкюн дегиль. Юксек дереджеде олгъан мазлумлыкъ ве итаатлыкъ тек Аллаhкъа япыла. Аксине япмагъа мумкюн дегиль. Ве бу акъикъаттыр, мусульманлар арасында бойле мевзуда ич бир фаркълы тюшюнджелер ёкъ. Онынъ ичюн биз сизни Аллаhнынъ эмирлерини ерине кетирмеге ве хидаетке пек сарылмагъа давет этемиз. Аллаhнынъ эмирлерини толусынен япмагъа тырышынъыз ве Онынъ Къанунларына коре яшанъыз. Пейгъамберимизнинъ ёлундан кетинъиз ве бири-биринъизге Аллаhнынъ эмирлерини япмагъа ярдым этинъиз. Бойле япмагъа къалабалыкъ, агъыр ве ярамай вакъытларда пек агъырдыр. Бу заманда ярамазлыкъ ойле даркъалды ки, динимизни кутькен адам аз олды. Ве биз коремиз ки, бойле вакъытларда озь динини кутькен мусульман, санки къолунда янгъан комюрни туткъан ола.
Бу акъкъында Пейгъамбер Мухаммад ʾалейhиссалям бойле деди:
"الْعِبَادَةُ فِي الْهَرْجِ كَهِجْرَةٍ إِلَيَّ"
манасы: «Къалабалыкъ вакъытта япылгъан ибадет ичюн савабы hиджрет япылгъан савабы кибидир.» Пейгъамбер Мухаммад ʾалейhиссалям бойле заманны «hардж» деп адландырды. Шу вакъытта чокъ ольдюрюв, вахшийлик ве яманлыкъ ола. Ве биз де бойле вакъытта яшаймыз. Онынъ ичюн бойле агъыр вакъытларда эр кес Аллаhнынъ Мерхаметини ве савабыны къазанмакъ ичюн чокъ ибадет этсин.
Юдже Аллаh севгили Пейгъамберимизге бойле деди:
﴾ وَاعْبُدْ رَبَّكَ حَتَّى يَأْتِيَكَ الْيَقِينُ ﴿
манасы: «Олюм кельмегендже Аллаhкъа ибадет эт, итаатлы ол!» Яни яшагъанда насыл къыйын олса да, Аллаhкъа итаатлы ол ве ибадет къыл. Намаз къылгъанда раатлыкъны ис эт. Намаз ибадетлерден энъ эйидир.
Имам Ахмад «Муснад» адлы Хадис джыйынтыгъында бойле ривает эте Пейгъамбер Мухаммад ʾалейhиссалямда къыйынлыкъ олгъанда намаз къыла эди. Ве ким бу фаний дюнья не олгъаныны анълады, о Аллаhкъа япылгъан ибадетке чокъ эмиет бере.
Бу дюньяда инсаннынъ вазифеси – Яратыджыгъа ибадет япмакъ. Бу адамнынъ маиети ве боюн борджудыр. Диний бильгилерини огренмек бу исе буюк макъсат, зенгинлик ве рухий мукеммелликтир. Аллаhкъа ибадет – бу буюк ырыз, къуванч ве эбедий бахытлыкъкъа ёлудыр. Керчектен де, инсан омюрининъ къыймети толусынен Аллаhкъа иман эткенде ве ибадет къылгъанда ифаделене. Икметли инсанлар дедилер ки, бу дюньяда яшайыш вакъытынджа, оны ибадетнен кечир.
Мусульманлар яшагъан ерлерде Аллаh хайыр ве нимет багъышласын. Аллаh ольген мусульманларны афу этсин ве рахмет багъышласын. Эм де бизге бу дюньяны мусульман олып, терк этмеге насип этсин.
هَذَا وَأَسْتَغْفِرُ اللَّهَ لِي وَلَكُمْ
---------------------------------------------------------------------------------------
إِنَّ الْحَمْدَ لِلَّهِ نَحْمَدهُ وَنَسْتَغْفِرُهُ وَنَسْتَعِينُهُ وَنَسْتَهْدِيهِ وَنَعُوذُ بِاللهِ مِن شُرُورِ أَنفُسِنَا وَمِن سَيِّئَاتِ أَعْمَالِنَا، مَن يَهْدِ اللهُ فَلاَ مُضِلَّ لَهُ وَمَن يُضْلِلْ فَلاَ هَادِيَ لَهُ، والصلاةُ والسلامُ على سيِّدِنا محمد الصادِقِ الوَعْدِ الأَمينِ وعلى إِخْوَانِهِ النبيِّين والمُرسَلين. ورَضِيَ اللهُ عن أُمَّهاتِ المُؤمنين وآلِ البيتِ الطَّاهِرِين وعن الخُلَفَاءِ الرَّاشِدين أبي بكرٍ وعمرَ وعُثْمانَ وعليّ وعن الأَئِمَّةِ المُهْتَدِين أبي حنيفةَ ومالكٍ والشَّافعيِّ وأحمدَ وعن الأولياءِ والصالحين. أمَّا بعدُ عِبَادَ اللهِ فإنِّي أُوصِيكُمْ وَنَفْسِيَ بِتَقْوَى اللهِ العَليِّ الْعَظِيمِ فَاتَّقُوهُ.
واعْلَمُوا أنَّ اللهَ أمَرَكُمْ بِأَمرٍ عظيمٍ، أَمَرَكُم بالصلاةِ والسلامِ على نبيِّهِ الكَريمِ فقال في مُحْكَمِ تَنْزِيلِهِ: ﴿ إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ ۚ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا
﴾تَسْلِيمًا
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ كَمَا صَلَّيْتَ عَلَى سَيِّدِنَا إِبْرَاهِيمَ وَعَلَى آلِ سَيِّدِنَا إِبْرَاهيمَ وَبَارِكْ على سيّدِنا مُحمدٍ وَعلى آلِ سيِّدِنا مُحمدٍ كما بارَكْتَ على سيِّدِنا إبراهيمَ وعلى آلِ سيدِنا إبراهيمَ في العالَمِينَ إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيد
اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ الأَحْيَاءِ مِنْهُمْ وَالأَمْوَات