إِنَّ الْحَمْدَ لِلَّهِ نَحْمَدهُ وَنَسْتَغْفِرُهُ وَنَسْتَعِينُهُ وَنَسْتَهْدِيهِ وَنَعُوذُ بِاللهِ مِن شُرُورِ أَنفُسِنَا وَمِن سَيِّئَاتِ أَعْمَالِنَا، مَن يَهْدِ اللهُ فَلاَ مُضِلَّ لَهُ وَمَن يُضْلِلْ فَلاَ هَادِيَ لَهُ، وَأَشْهَدُ أَن لاَ إِلهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ ولا مَثِيلَ له ولا ضِدَّ له ولا نِدَّ له، وَأَشْهَدُ أَنَّ سَيِّدَنَا وحَبِيبَنا وعظيمَنا وقائدَنا وقُرَّةَ أَعْيُنِنا مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ وصَفِيُّهُ وحبيبُهُ صَلَوَاتُ اللهِ وَسَلاَمُهُ عَلَيْهِ وَعَلَى كُلِّ رَسُولٍ أَرْسَلَه. الصلاةُ والسلامُ عليكَ سيِّدي يا رسولَ الله. الصلاةُ والسلامُ عليكَ يا سيِّدي يا صاحِبَ الذِّكرَى يا أبا القاسِم يا أبا الزَّهْراءِ يا محمد. أَمَّا بَعدُ عِبَادَ اللهِ، فإني أُوصِيكُمْ وَنَفْسِيَ بِتَقْوَى اللهِ الْعَلِيِّ الْقَديرِ القائلِ في مُحْكَمِ كتابِه:
﴿ يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَلْتَنْظُرْ نَفْسٌ مَا قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ﴾
Юдже Аллаhкъа хамд олсун! Онъа тенъ ве ошагъан ич бир шей ёкъ. Аллаh кяинатны ич бирисининъ ярдымынен яратты. Эбедий Яратыджыгъа хамд олсун, О къусурсыз, сынъырсыз, акъылнен тасавур этильмеген, тараф ве мекян яратылмаздан эвель бар эди. Аллаhкъа ич бир шей ошамай, О эр шейни эшите ве коре.
Ресуллерден ве Пейгъамберлерден энъ улу, шерефли олгъан Мухаммад ‘аляйhиссалям ‘Абдуллаhнынъ огълуна салят ве селям олсун. Ве эписи онынъ несилине ве сахабелерине де селямлар олсун. Эм де башкъа бутюн Пейгъамберлерге салят ве селям олсун.
Екяне Яратыджыгъа такъвалы ве итаатлы олмагъа эр кесни давет этемиз. Эр вакъыт Шари‘атны кутьмек ве Ахирет кунюне азырланмакъ керек. Шу куню акъикъий итикъады олмагъан инсанларгъа мал, пара ве балалары ярдым этип оламазлар.
Мукъаддес Къурʼанда («Аль-Хашр» Суреси 18-Аетте) айтыла,
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَلْتَنظُرْ نَفْسٌ مَّا قَدَّمَتْ لِغَدٍ ۖ وَاتَّقُوا اللَّهَ ۚ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ
манасы: «Эй, мусульманлар! Такъвалы олунъыз, эр кес озюне ольген сонъ не азырлагъанына бакъсын. Керчектен, Аллаh бизим япкъанларымызны биле.»
Пейгъамбер Мухаммад ‘алейhиссалямнынъ Шариʻатыны кутькен ве такъвалы олгъангъа хайыр бар. Хадджыны, ʻУмрahны япкъан, Пейгъамбер Мухаммад ‘алейhиссалямнынъ къабирини зиярет эткенге хайыр олур. Сонъки Пейгъамбер ве Ресуль Мухаммад ‘алейhиссалямнынъ ёлундан кеткен ве насиатларыны япкъангъа хайыр багъышланыр. Пейгъамберимиз ‘алейhиссалям озь умметине чокъ шей огретти ве огреткенлери эм бу дюньяда, эм де обир дюньяда файда кетире.
Сайгъылы мусульманлар! Бугуньки хутбеде биз хадджылар Мекке ве Мединеден кетирген шейлер акъкъында айтаджакъмыз. Меселя: мисвак, Земзем суву, арап хурмалар, теспилер ве башкъа шейлер.
Энъ эвеля мисвак, онынъ хусусиетлери ве файдасы акъкъында лаф юрьсетеджекмиз. Пейгъамбер Мухаммад ‘алейhиссалям бойле деди,
السِّواكُ مَطْهَرَةٌ لِلْفَمِ وَمَرْضَاةٌ لِلرَّبِّ
манасы: «Мисвак – агъызыны темизлемек ичюн къулланыла ве Аллаh тарафындан къабул этиле». Яни Аллаh мисвак къуллангъанынен разы ола.
Эм де Пейгъамберимиз ‘алейhиссалям бойле айтты,
رَكْعَتَانِ بِسِوَاكٍ أَفْضَلُ مِنْ سَبْعِينَ رَكْعَةٍ بِلَا سِوَاكٍ
манасы: «Мисвак къулланып, намазнынъ эки ракʻатыны къылмакъ, мисвакны къулланмайып, етмиш ракʻат намаздан даа устюндир.»
Шариʻатта «мисвак» сёзю тишлерини темизлемек ичюн къулланылгъан бир таячыкътыр. Бу таячыкъ арак терегинден олса, даа яхшыдыр. Мисвакъ бойле вакъытларда къулланыла биле: намаздан эвель, абдест алгъанда, теяммум япкъанда, Тауаф эткенде, Къур`ан окъугъанда ве тишлерни беязлаштырмакъ ичюн.
Мисвак къулланмакъ Пейгъамберимизнинъ суннетидир. Мисвак сагъ къолунда тутулып, тишлер сагъ тарафтан башлап темизлене.
Мисвак къулланмасында бойле файдалары бар: арифлернинъ догъру телляфуз этювине, кемерлерни сагъламлаштыра, тишлерини беязлаштыра, тишлердеки ташчыкъларны, агъыздаки къокъуны ёкъ эте, ашкъазанны тедавийлей, козьлернинъ корювини гузеллештире, юкъусызлыкъдан ярдым эте. Эм де энъ муими, мисвакъ ольмезден эвель Шаhадатанны хатырламагъа ве айтмагъа ярдым эте. Онынъ ичюн бойле имкянны къачырманъыз, эр вакъыт къулланынъыз ве чокъ хайыр къазанырсынъыз.
Урьметли мусульманлар! Эр вакъыт бириси Меккеден кельгенде, Земзем сувуны кетиргенини беклеймиз. Бу сувны ичмек яхшыдыр (мустахабб). Эгер биревде бирде-бир ихтияджы олса, бу сувны шу ниетнен ичсин ве бу Дуʻа`ны окъуй биле,
اللّهُمَّ إِنِّي أَشْرَبُهُ سَائِلًا عِلْمًا نَافِعًا وَرِزْقًا وَاسِعًا وَشِفَاءً مِنْ كُلِّ دَاءٍ
манасы: «Аллаhым! Мен Сенден файдалы илимни, берекет ве шифа истеп, бу сувны ичем».
Эм де гунахлардан афу ве хайырлы Дуʻа` окъуйлар. Земзем суву шифалы, о ашкъазангъа, буйреклерге ве башкъа органларгъа файда кетире.
Хаджылар арап хурмаларны кетирелер, оларнынъ арасында, Мединеде оськен «ʻаджуаh» союнда, башкъа чешитлерде олмагъан айры хусусиетлери бар. ʻАджуаh арап хурмасы акъкъында Пейгъамберимиз ‘алейhиссалям бойле буюрды,
مَنْ تَصَبَّحَ كُلَّ يَوْمٍ سَبْعَ تَمَرَاتٍ عَجْوَةً لَمْ يَضُرَّهُ فِي ذَلِكَ اليَوْمِ سُمٌّ وَلاَ سِحْرٌ
манасы: «Ким эр саба еди дане ʻаджуаh арап хурмасыны ашаса, онъа не де зеэр, не де этне зарар кетирмез».
Арап хурмасы инсаннынъ сагълыгъына чокъ файда кетире, меселя: юрекке, ашкъазангъа, къангъа, бала догъувда, козьлернинъ яхшы корювине ве иляхри.
Хадджыларнынъ даа чокъ кетирген шей, бу теспидир. Теспи бизге Зикр окъумакъны хатырлата. Пейгъамбер Мухаммад ‘алейhиссалямнынъ апайы дёрт бинъ арап хурманынъ чегирдеклерини тизип, «Субханаллаh» Зикрни окъуй эди. Пейгъамберимиз ‘алейhиссалям буны корип, ясакъ этмеди.
Мусульман алимлери буна эсасланып, тиспинен Тасбих ве Зикрлерни окъумакъны ясакъламадылар. Амма Зикрни окъугъанда пармакъларнен саймакъ даа яхшыдыр, чюнки бу Пейгъамберимизнинъ суннетидир. Пейгъамбер Мухаммад ‘алейhиссалям апайларгъа хитап этип, бойле деди,
عَلَيْكُنَّ بِالتَّسْبِيحِ وَالتَّهْلِيلِ وَالتَّقْدِيسِ وَاعْقِدْنَ بِالْأَنَامِلِ فَإِنَّهُنَّ مَسْئُولَاتٌ مُسْتَنْطَقَاتٌ
манасы: «Сиз Тасбих, Таhлиль ве Такъдис сёзлерни окъугъанда пармакъларынъызнен сайынъыз. Керчектен, пармакълар Ахиретте соруладжакъ ве джевап береджеклер.»
Манасы шунда ки, Къыямет куню Аллаh пармакъларгъа бойле бир имкян яратаджакъ ки, пармакълар саиби акъкъында бу дюньяда оларнен не япкъаныны шаатчы оладжакълар.
Сайгъылы мусульманлар! Хаджылардан озь ичюн Дуʻа` окъумасыны истенъиз. Чюнки Пейгъамбер Мухаммад ‘алейhиссалям бойле буюрды,
اللّهُمَّ اغْفِرْ لِلْحَاجِّ وَلِمَنِ اسْتَـغْفَرَ لَهُ الْحَاجُّ
манасы: «Аллаhым! Хаджыны афу эт ве хаджыдан Дуʻа` истегенини де афу эт.»
Мукъаддес Къурʼанда («Таhа» Суреси 114-Аетте) айтыла,
وَقُل رَّبِّ زِدْنِي عِلْمًا
манасы: «Эй, Мухаммад айт: «Раббим, илимимни арттыр.» Аллаh Пейгъамберимизге диний илимни арттырмакъ ичюн Дуʻа` этмеге буюрды. Диний бильгилер Ислямны яшата, онынъ ичюн кимден оларны аламыз дикъкъатлы олайыкъ. Эм де илимни огренген сонъ башкъаларыны да огретмеге унутмайыкъ.