إِنَّ الْحَمْدَ لِلَّهِ نَحْمَدهُ وَنَسْتَغْفِرُهُ وَنَسْتَعِينُهُ وَنَسْتَهْدِيهِ وَنَعُوذُ بِاللهِ مِن شُرُورِ أَنفُسِنَا وَمِن سَيِّئَاتِ أَعْمَالِنَا، مَن يَهْدِ اللهُ فَلاَ مُضِلَّ لَهُ وَمَن يُضْلِلْ فَلاَ هَادِيَ لَهُ، وَأَشْهَدُ أَن لاَ إِلهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُولا مَثِيلَ له ولا ضِدَّ له ولا نِدَّ له، وَأَشْهَدُ أَنَّ سَيِّدَنَا وحَبِيبَنا وعظيمَنا وقائدَنا وقُرَّةَ أَعْيُنِنا مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ وصَفِيُّهُ وحبيبُهُ صَلَوَاتُ اللهِ وَسَلاَمُهُ عَلَيْهِ وَعَلَى كُلِّ رَسُولٍ أَرْسَلَه. الصلاةُ والسلامُ عليكَ سيِّدي يا رسولَ الله. الصلاةُ والسلامُ عليكَ يا سيِّدي يا صاحِبَ الذِّكرَى يا أبا القاسِم يا أبا الزَّهْراءِ يا محمد.أَمَّا بَعدُ عِبَادَ اللهِ، فإني أُوصِيكُمْ وَنَفْسِيَ بِتَقْوَى اللهِ الْعَلِيِّ الْقَديرِ القائلِ في مُحْكَمِ كتابِه:
﴿ يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَلْتَنْظُرْ نَفْسٌ مَا قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ﴾
Аллаhкъа хамд олсун, О бизге ярдым ве бизни афу этсин деп, Ду’а` этемиз. Бизни шерден ве яманлыкътан къорчаласын деп, Онъа ялварамыз. Кимге Аллаh Акъикъий ёлуны берди, ич кимсе оны бу ёлдан айырмаз. Амма кимге Аллаh Акъикъий ёлуны бермеди, ич кимсе оны къорчаламаз. Шеhадет этем, Аллаhтан башкъа иляh ёкъ, Онынъ ортагъы ёкъ ве Мухаммад Аллаhнынъ къулу ве Пейгъамберидир.
Аллаhу Та'аля Къур`ан-и Керимде шойле буюрды:
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُوا اتَّقُوا اللهَ وَكُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ
Манасы: «Аллаh иман эткенлерге такъвалы олмагъа, борджларыны керек олгъан шекильде япмагъа, ясакъ олгъан шейлерден сакъынмагъа ве дюрюст олгъанларнынъ арасында олмагъа эмир этти».
Аллаhнынъ къуллары, азаларынъызны ясакъ ве харам олгъан шейлерден къорчаланъыз. Муакъкъакъ ки, бизим омюримиз битеджек ве эр кес бу Дюньяда япкъан амеллери ичюн эсабат береджек.
Сайгъылы мусульманлар! Аллаhу Та'аля бизлерге яхшылыкъ япмагъа эмир этти, яраманлыкъны исе харам къылды. Юдже Аллаh бизлерге яхшылыкъны ве юксек ахлякъны огретмеси ичюн севгили Пейгъамбер Эфедимизни ёллагъан. Пейгъамберимиз шойле буюргъан эди:
إِنَّمَا بُعِثْتُ لِأُتَمِّمَ مَكَارِمَ الأَخْلَاق
Манасы: «Акъикъатен, мен юксек ахлякъны мукеммеллештирмек ичюн ёлланылдым».
Юксек ахлякънынъ чизгилеринден бириси – бу догърулыкътыр. Ве там терси – энъ ярамай, игренч эм де Аллаh тарафындан ясакъ къылынгъан васыфлардан бириси – бу яланджылыкътыр.
Бизим заманымызда топлумда джаиллик себебинден даркъалгъан, харам олгъан белялардан бириси – яландыр. Инсан айткъан сёзлери керчекнен келишмегенини билип, кене де айтса, бу лаф ялан сайыла ве Ислям алимлернинъ айткъанларына коре, ялан шакъанен я да джиддий оларакъ айтылса биле, бу харамдыр.
Пейгъамберимиз Мухаммад, ‘алейhиссалям, деди:
لاَ يَصْلُحُ الْكَذِبُ في جِدٍّ وَلاَ في هَزْلٍ
Манасы: «Не де шакъанен, не де джиддий оларакъ айтылгъан ялан келишмей». Буны имам Аль-Байhакъый ривает этти.
Пейгъамбер Эфендимиз, ‘алейhиссалям, айтты:
إِنَّ الصِّدْقَ يَهْدِي إِلىَ الْبِرِّ وَإِنَّ الْبِرَّ يَهْدِي إِلَى الْجَنَّةِ وَإِنَّ الرَّجُلَ لَيَصْدُقُ حَتَّى يُكْتَبَ عِنْدَ اللهِ صِدِّيقًا وَإِنَّ الْكَذِبَ يَهْدِي إِلىَ الْفُجُورِ وَإِنَّ الْفُجُورَ يَهْدِي إِلَى النَّارِ وَإِنَّ الرَّجُلَ لَيَكْذِبُ حَتَّى يُكْتَبَ عِنْدَ اللهِ كَذَّابًا
Манасы: «Керчектен де, акъикъат ве догърулыкъ яхшылыкъкъа кетире, яхшылыкъ исе Дженнетке. Инсан керчеклерни айткъан сонъ юксек дереджеге ирише ве дюрюстлернинъ арасына языла. Ялан – харамгъа кетире, харам исе джеhэннемге. Алдаткъан инсан исе ойле севиеге тюше ки, яланджыларнынъ арасына языла». Буны имамлар Аль-Бухарий ве Муслим ривает эттилер.
Бу Хадиснинъ башкъа риваетинде шойле буюрыла: «Сизлерге догърулыкъны васиет этем. Керчектен де, догърулыкъ яхшылыкъкъа ёл ача ве ич бир вазиетте ялан айтманъыз».
Ислям алимлери дедилер ки, бу Хадисте догърулыкъкъа чагъырув, яни ялан иле догъру арасында сечим япмакъ керек олгъанда эр ерде ве эр вакъыт догърулыкъны сечмек – бу дюрюст инсаннынъ макъсады ве вазифесидир. Бундан гъайры, бу Хадис яланнынъ харам олгъаныны ве ялангъа кесинликле якълашмамагъа бизни тенбиелей. Чюнки догърулыкъкъа къатий шекильде алышмагъан инсан вакъыт кечкен сонъ чокъ ялан айтмагъа башлай. Ве шу себептен о инсанлар арасында яланджы адыны къазана. Онынъ ичюн тилини догърулыкъкъа алыштыргъан ве эр вакъыт керчекке эсасланып лаф эткен адам инсанлар арасында дюрюст оларакъ мешур ола.
Урьметли джемаат! Базы ялан чешитлери буюк гунях сайыла, базылары исе кичик гунах сайыла ве кимерси ялан чешитлери имансызлыкъкъа кетире. Эгер айтылгъан ялан нетиджеде мусульмангъа зарар кетирмеген олса ве куфрнен багълы олмаса, бойле киби ялан, эксериетте кичик гунях сайыла. Амма бунъа кичик гунах деп дикъкъат этмемек янълыштыр. Шуны унутмайыкъ, буюк дагълар биле кичик ташлардан ибареттир.
Бу акъкъында Пейгъамбер Эфендимизнинъ шойле Хадис-и Шериф бар:
Манасы: «Ич бир вазиетте кичик гунях ишлеменъиз! Акъикъатен, кичик гуняхларнынъ мисалини дагъдан вадийге тюшкен халкъта коремиз. Бу халкънынъ эр инсан янында бир дал кетире эди ве кетирген даллар оларгъа отьмек пиширмек ичюн етти. Кичик гуняхлар топланып, инсанны ёкъ этелер».
Амма эгер айтылгъан ялан себебинен мусульмангъа зарар кетирильсе, бу ялан буюк гунях сайыла.
Ялан – гуняхтыр, сайгъылы мусульманлар! Мыскъыл я да инсанларны кульдюрмек ичюн айтылса биле! Пейгъамберимиз шойле буюргъан эди:
Манасы: «Кульдюрмек макъсадынен инсанларгъа ялан айткъан кишини агъыр бир джеза беклей».
Сайгъылы джемаат, онынъ ичюн якъынларымызны ве этрафтакилеримизни ялан айтмагъа харам олгъаны акъкъында тенбиелемек ве хатырлатмакъ керекмиз. Хусусан, апрель айында. Языкъ ки, земаневий вакъытта апрель айында бир чокъ инсан алдатмакънынъ гунях олгъаны унутып, шакъаларыны ялан устюнде къуралар. Ялан айткъан сонъ да ''Апрель девамында кимсеге инанма'' – деп айталар. Динимизде ойле бир шей ёкътыр, Шари'атымызда ''акъ ялан'' я да ''зарарсыз ялан'' – деген бир шей ёкътыр, эм апрель айында, эм башкъа бир вакъытта инсанларны къандырмакъ, алдатмакъ – бу харам ве гуняхтыр.
'Абдур-Рахман ибн Абу Ляйля тарафынданъ ривает этильген Хадис-и Шерефинде шойле бир адисе анълатыла: бир кунь сахабелер Пейгъамбер Эфендимизнен берабер ёлгъа чыкътылар ве раатланмакъ ичюн бир ерде токътадылар. Анда сахабелерден бириси юкълап къалды ве бир къач киши онынъ янына келип, сездирмеден онынъ окъларыны чыкъаргъанлар. О сахабе уянгъан сонъ абдырады ве теляшланды, къалгъанлары исе кульмеге башлагъанлар. Ондан сонъ Пейгъамбер Эфендимиз олардан ''Сизни кульдюрген шей недир?'' – деп сорады, олар исе : ''Пек муим бир шей дегиль, биз бу адамнынъ окъларыны чыкъардыкъ о исе теляшланды''. Сонъра Пейгъамбер Эфендимиз шойле буюрды: ''Бир мусульмангъа башкъа бир мусульманны къоркъутмакъ ясакътыр''.
Урьметли дин къардашларым! Текрар хатырлатайым, ялан – харамдыр, айтмакънынъ себеби шакъа я да инсаннынъ кейфининъ котерюви ве кимсеге корюнген зарар берильмесе биле. Пейгъамбер Эфендимиз буюргъан эди:
إِنِّي لَأَمْزَحُ وَلَكِن لَا أَقُولُ إِلَّا حَقًّا
Манасы: «Акъикъатен, мен де шакъа япам, лякин о эснада керчектен башкъа бир шей айтмайым».
'Абдуллаh ибн Аббас'тан шойле сёзлер ривает этиле:
Манасы: «Шу дёрт чизгиге саип олгъан киши – гъалиптир, бу чизгилер шунлардыр: дюрюстлик, алчакъ гонъюллилик, юксек ахлякъ ве миннетдарлыкътыр».
Мухтерем дин къардашларым ! Озьлеримизни ве башкъаларны яландан къорчалайыкъ!
Аллаhу Та'аля бильгилеримизни арттырсын ве тиллеримизни гуняхтан сакъласын деп, Ду'а` этемиз. Яратыджымыз джумлемизнинъ иманны къорчаласын ве бу дюньядан тёвбенен кетмеге насип эйлесин, ин ша Аллаh.
هَذَا وَأَسْتَغْفِرُ اللَّهَ لِي وَلَكُمْ
-------------------------------------------------------------------------
إِنَّ الْحَمْدَ لِلَّهِ نَحْمَدهُ وَنَسْتَغْفِرُهُ وَنَسْتَعِينُهُ وَنَسْتَهْدِيهِ وَنَعُوذُ بِاللهِ مِن شُرُورِ أَنفُسِنَا وَمِن سَيِّئَاتِ أَعْمَالِنَا، مَن يَهْدِ اللهُ فَلاَ مُضِلَّ لَهُ وَمَن يُضْلِلْ فَلاَ هَادِيَ لَهُ، والصلاةُ والسلامُ على سيِّدِنا محمد الصادِقِ الوَعْدِ الأَمينِ وعلى إِخْوَانِهِ النبيِّين والمُرسَلين. ورَضِيَ اللهُ عن أُمَّهاتِ المُؤمنين وآلِ البيتِ الطَّاهِرِين وعن الخُلَفَاءِ الرَّاشِدين أبي بكرٍ وعمرَ وعُثْمانَ وعليّ وعن الأَئِمَّةِ المُهْتَدِين أبي حنيفةَ ومالكٍ والشَّافعيِّ وأحمدَ وعن الأولياءِ والصالحين. أمَّا بعدُ عِبَادَ اللهِ فإنِّي أُوصِيكُمْ وَنَفْسِيَ بِتَقْوَى اللهِ العَليِّ الْعَظِيمِ فَاتَّقُوهُ.
واعْلَمُوا أنَّ اللهَ أمَرَكُمْ بِأَمرٍ عظيمٍ، أَمَرَكُم بالصلاةِ والسلامِ على نبيِّهِ الكَريمِ فقال في مُحْكَمِ تَنْزِيلِهِ: ﴿ إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ ۚ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ كَمَا صَلَّيْتَ عَلَى سَيِّدِنَا إِبْرَاهِيمَ وَعَلَى آلِ سَيِّدِنَا إِبْرَاهيمَ وَبَارِكْ على سيّدِنا مُحمدٍ وَعلى آلِ سيِّدِنا مُحمدٍ كما بارَكْتَ على سيِّدِنا إبراهيمَ وعلى آلِ سيدِنا إبراهيمَ في العالَمِينَ إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيد
اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ الأَحْيَاءِ مِنْهُمْ وَالأَمْوَات