Достлукъ

Категория: Джума хутбеси Просмотров: 3587

إِنَّ الْحَمْدَ لِلَّهِ نَحْمَدهُ وَنَسْتَغْفِرُهُ وَنَسْتَعِينُهُ وَنَسْتَهْدِيهِ وَنَعُوذُ بِاللهِ مِن شُرُورِ أَنفُسِنَا وَمِن سَيِّئَاتِ أَعْمَالِنَا، مَن يَهْدِ اللهُ فَلاَ مُضِلَّ لَهُ وَمَن يُضْلِلْ فَلاَ هَادِيَ لَهُ، وَأَشْهَدُ أَن لاَ إِلهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ ولا مَثِيلَ له ولا ضِدَّ له ولا نِدَّ له، وَأَشْهَدُ أَنَّ سَيِّدَنَا وحَبِيبَنا وعظيمَنا وقائدَنا وقُرَّةَ أَعْيُنِنا مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ وصَفِيُّهُ وحبيبُهُ صَلَوَاتُ اللهِ وَسَلاَمُهُ عَلَيْهِ وَعَلَى كُلِّ رَسُولٍ أَرْسَلَه. الصلاةُ والسلامُ عليكَ سيِّدي يا رسولَ الله. الصلاةُ والسلامُ عليكَ يا سيِّدي يا صاحِبَ الذِّكرَى يا أبا القاسِم يا أبا الزَّهْراءِ يا محمد. أَمَّا بَعدُ عِبَادَ اللهِ، فإني أُوصِيكُمْ وَنَفْسِيَ بِتَقْوَى اللهِ الْعَلِيِّ الْقَديرِ القائلِ في مُحْكَمِ كتابِه:

﴿ يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَلْتَنْظُرْ نَفْسٌ مَا قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ﴾

Энъ эйи олгъан къулларына Озь Рахметинен айры ниметлерни ве даа чокъ къуввет багъышлагъан Аллаhкъа хамд олсун! Аллаh оларнинъ юреклерни ярамайлыкътан темизлеп араларындаки мунасебетни къавийлештирди, в олар бирбирине къардаш киби олдулар. Бу инсанлары эм бу хаятта эм Ахиретте дост олуп къылгъан Аллаhкъа хамду сеналар олсун.

Шаhадет этем Аллаhтан гъайры Иляh ёкъ. Онынъ тенъи ве Онъа ошагъан ич кимсе ве ич биршей ёкътыр. Ве шаhадет этем ки Мухаммад Аллаhнынъ къулы ве Пейгъамберидир. Ве Аллаhкъа ялварып, Пейгъамберимизге, келип кечкен бютюн Пейгъамберлерге ве оларнынъ такъвалы сойсопларына ве сахабилерине даа чокъ улулыкъ ве иззет багъышламасы ичюн ду'а этемиз.

Сайгъылы мусульманлар! Озюме ве сизге даима такъвалы олмакъа насихат этем.

Аллаhу Та'аля Къур'ан-и керимде шейле буюрды:

الْأَخِلَّاءُ يَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ إِلَّا الْمُتَّقِينَ

Манасы:''Къыямет Кунюньде такъвалы олгъанларданъ гъайры бютюн достлар бир бирине душман оладжакълар''.

Аллаhу Та'аля бу аетте бизлерге бильдирди: Бу Дюньяда дост олгъанлар, ве бирбирини бу Дюньянинъ ниметлери ичюн севгенлер, Ахиретнинъ къыйынлыкъларны ве къоркъунч азапларыны корьген сонъ бир бирине душман оладжакълар. Такъвалы ве Аллаh ризасы ичюн бир бирини севгенлер исе Ахиретте де дост къалып бирбирине файда кетиреджеклер.

Такъвалы инсанлар алчакълыкътан ве яландан темизлер, олар хаинлыкъ, саткъынлыкъ ве хыянетлик япмазлар. Олар достуны ярамай ишлерге, харам олгъан шейлерге ве ахлакъсызлыкъкъа чекмезлер. Оларны бирлештирген Аллаhкъа ве Пейгъамберге олгъан севгисидир. Эгер аркъардашымызнынъ бир хатасыны яда гунахыны корьсек бунъа сусмайып достумузгъа янълыш япкъаныны айтып тюзельтмек керекмиз. Керчек дост аркъардашын бойле бир алда къалдырмаз ве ичбир шейге бакъмаздан оны догъурламагъа тырышыр. Бу шекильде арекет этсек, ве бир биримизге бойле даврансакъ эм бу Дуньяда эм Ахиретте къуртулыш ёлуны корерик.

Аллаhтан къоркъан инсанлар бирбирине озь севгилерини бильдирип: ''къардашым сени Аллаh ризасы ичюн севем'' деп айталар. Ве бу япкъанлары тамамынен Пейгъамберимизнинъ Хадисине келише:

إِذَا أَحَبَّ أَحَدُكُمْ أَخَاهُ فَلْيُعْلِمْهُ

Манасы:'' Эгер биринъиз мусульман дин къардашыны севсе буны онъа бильдирсинъ''.

Абу Я'ля ве 'Абду ибн Хумайд Ибн 'Аббастан шойле бир Хадисни ривает эткенлер: Пейгъамберимизге мураджаат этип '' я Расулюллаh кимлерле мунасебет къурайыкъ? Яни кимлернен даа чокъ вакъыт кечирейик ве достлукъ япайыкъ? Пейгъамбер Эфендимиз шойле джевап берген:

مَنْ ذَكَّرَكُمْ باللهِ رُؤْيَتَهُ وَزَادَ في عِلْمِكُمْ مَنْطِقَهُ وَذَكَّرَكُمْ بِالآخِرَةِ عَمَلُهُ

Манасы:''Сизлерге озь корюнюшлеринен Аллаhкъа олгъан иманыны, такъвалыкъны, хатырлаткъан, созлери дини бильгилеринизге бильки къошкъан, япкъан амеллери исе Ахирет Кюнюни акълынызгъа кетиргенлернен''.

Сайгъылы джемаат! Достларынызны бу дайин инсанларнын арасында къыдырынъыз, чюнкю такъвалы достлар сизлерге Аллаhкъа итаат этмеге ярдым этеджеклер. Ве там терси, ярамай, гюнахкяр достлар сизни гюнах ишлемеге итеджеклер. Пейгъамберимиз Мухаммад 'аляйhиссалям айткъан эди:

المرْءُ عَلَى دِينِ خَلِيلِهِ فَلْيَنْظُرْ أَحَدُكُمْ مَنْ يُخَالِلْ

Манасы:''Инсан достларынданъ орнек ала, онынъ ичюн эркес кимлернен достлукъ япкъаныны яхшы бакъсын''.

Инсанын алы ойле ки, эр инсан истесе яда истемесе якъын олгъанларына, озь достларына ошамагъа башлай. Онынъ ичюн къайгъысыз инсанларнен достлукъ япкъан инсан сонунъда озю де къайгъысызджа яшамагъа башлар. Къайгъысызлыкъ исе буюк бир къусурдыр, чюнки къайгъысыз инсан муим олгъан ишлерге керек олгъан эмиетни бермий.

Бу мевзуда Имам Малик шойле айткъан эди:

لا تَصْحَبْ فَاجِرًا لِئَلَّا تَتَعَلَّمَ مِن فُجُورِهِ

Манасы:''Олардан харам ишлемеге огренмемек ичюн гюнахкярларнен достлукъ япма''.

Сайгъылы джемаат! Достлар арасында мытлакъа олмасы керек олгъан шейлерден бу – бир бирине эм мадди эм маневий ачыдан къол тутуп дестек чыкъмакътыр. Эгер достумузнынъ зор алда олгъаныны корьсек онъа мытлакъа элимизденъ келгени къадар ярдым этмек керекмиз. Кимерси вакъыт бу ярдым акъчанен олур, кимерси вакъыт озь къолларымызнен япкъанымыз бир шей олур, кимерси вакъыт исе онъа яхшы бир насихатта булунып ярдым этермиз. Ве буны о келип бизден ярдым истемеге меджбур къалмаздан эввель озь ярдымымызны теклиф этмек керекмиз.

Ве бу достлугъымызнынъ ырызлыкъ (добропорядочность) дереджесини косьтере. Энъ алчакъ дереджесинъде – дост инсан онъданъ риджа этильген ярдымны элинденъ кельгени къадар тез ве яхшы япмагъа тырыша, ве буны самимийликнен ве кулерюзлю бир шекильде ерине кетире.

Достлукънынъ орта дереджесинде досты онданъ ярдым истемезден эввел озь ярдымны кендиси теклиф эте.

Достлукънынъ энъ юксек дереджесинъде исе достлар озь меселелелеринъденъ чокъ дин къардашынынъ меселе ве сыкъынтыларны тюшюнмее башлайлар.

Бойле достлукънын энъ яхшы орнеги Пейгъамберимизнинъ сахабилеринде ве салефилерде коремиз. Олардан базылары достлары вефат эткен сонъ 40 йыл девамында оларнынъ балларынен багъ къопармагъанлар ве оларгъа ярдым эткенлер.

Дост инсан озь аркъадашы акъкъында не онынъ янында неде онынъ аркъасында ярамай лафетмез, онынъ айткъан созлерни башкъаларына айтмаз. Дост инсан аркъадашыны динълер ве керек олгъанда насихат этип онъы ярамай шейлерденъ къорчаламагъа тырышыр, эгер досты акъкъында ярамай бир лаф айтылгъаныны эшитсе оны озюни къоругъаны киби къорур ве ич кимсеге онынъ джаныны агъыртмагъа изин бермез.  Лякин япкъан хатасы дини бир мевзунен алякъалы олса оны итиналы бир шекильде тюзельтмек керекмиз, достумузны хата, янълыш ве джехалетнинъ ичинде бракъмамамыз керек. Чюнкю эгер бир инсаны севсек онынъ бу дюньядаки кефинденъ чокъ Ахиретини тюшюнмемиз керек.

Сайгъылы джемаат! Достларымызны къувандырайыкъ, оларгъа яхшы давранып мунасебетлеримизи къавилештирейик. Эгердостумузнынъ башына бир беля вея мусибет кельсе бу меселесини онен пайлашайыкъ ве эм яхшы эм ярамай куньлеринде достумузнынъ янында олайыкъ. Достумуз яда аркъардашымыз бизнен бир сырыны пайляшса буны бу сырыны ич кимсеге айтмамакъ керекмиз, мунасибетинъиз кесильсе биле       сизге ачыкъ юрекнен анълаткъан шейлерни кимсенен пайляшмайнъыз.

Урьметли джемаат! Дин къардашларымыз акъкъында яхшы тюшюнмеге керекмиз, делиль вея избат олмадан олардан шубеленмек гюнахтыр. Эгер бегенмеген бир аректни, яда япкъан ишини корьсек яхшы тарафтан бакъып оны акъламагъа тырышмакъ керекмиз. Пейгъамбер Эфендимиз, шойле айткъан эди:

إِيَّاكُم وَالظَّنَّ فَإِنَّ الظَّنَّ أَكْذَبُ الحَدِيثِ

Манасы:''Тахмин этмектен къачынынъыз, керчектен де тахмин –бу энъ яланджы нутукътыр''.

Ибн Аль-Мубарак айткъан:

المُؤْمِنُ يَطْلُبُ المَعَاذِيرَ وَالمُنافِقُ يَطْلُبُ الزَّلَّاتِ

Манасы:''Иман саиби мазарет(оправдание) къыдыргъанда, риякяр инсан хата ве янълышларны тапмагъа тырыша''.

Мухтерем дин къардашларым! Вакътынъызны такъвалы инсанларнынъ арасында кечирмеге тырышынъыз, чюнкю такъвалы инсанларнынъ арасында олгъанымыз вакъыт фарзларымызны даа яхшы ве даа къолай бир шекильде ерине кетиремиз. Иште бойле аркъадашлыкъ керчектенде инсангъа яраралы оладжакътыр.

Джюмлемизге самимий ве садыкъ дост олмагъа бизлерге насип этмеси ичюн Аллаhкъа дуа этемиз. Аллаhу Та'аля бизни акъыкъат ёлу этрафында бирлештирсин, ве джюмлемизге Дженнетте де дост олмагъа насип эйлесин ин ша Аллаh!

هَذَا وَأَسْتَغْفِرُ اللَّهَ لِي وَلَكُمْ

----------------------------------------------------------------------------------------------------------

إِنَّ الْحَمْدَ لِلَّهِ نَحْمَدهُ وَنَسْتَغْفِرُهُ وَنَسْتَعِينُهُ وَنَسْتَهْدِيهِ وَنَعُوذُ بِاللهِ مِن شُرُورِ أَنفُسِنَا وَمِن سَيِّئَاتِ أَعْمَالِنَا، مَن يَهْدِ اللهُ فَلاَ مُضِلَّ لَهُ وَمَن يُضْلِلْ فَلاَ هَادِيَ لَهُ، والصلاةُ والسلامُ على سيِّدِنا محمد الصادِقِ الوَعْدِ الأَمينِ وعلى إِخْوَانِهِ النبيِّين والمُرسَلين. ورَضِيَ اللهُ عن أُمَّهاتِ المُؤمنين وآلِ البيتِ الطَّاهِرِين وعن الخُلَفَاءِ الرَّاشِدين أبي بكرٍ وعمرَ وعُثْمانَ وعليّ وعن الأَئِمَّةِ المُهْتَدِين أبي حنيفةَ ومالكٍ والشَّافعيِّ وأحمدَ وعن الأولياءِ والصالحين. أمَّا بعدُ عِبَادَ اللهِ فإنِّي أُوصِيكُمْ وَنَفْسِيَ بِتَقْوَى اللهِ العَليِّ الْعَظِيمِ فَاتَّقُوهُ.

واعْلَمُوا أنَّ اللهَ أمَرَكُمْ بِأَمرٍ عظيمٍ، أَمَرَكُم بالصلاةِ والسلامِ على نبيِّهِ الكَريمِ فقال في مُحْكَمِ تَنْزِيلِهِ: ﴿ إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ ۚ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ كَمَا صَلَّيْتَ عَلَى سَيِّدِنَا إِبْرَاهِيمَ وَعَلَى آلِ سَيِّدِنَا إِبْرَاهيمَ وَبَارِكْ على سيّدِنا مُحمدٍ وَعلى آلِ سيِّدِنا مُحمدٍ كما بارَكْتَ على سيِّدِنا إبراهيمَ وعلى آلِ سيدِنا إبراهيمَ في العالَمِينَ إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيد

اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ الأَحْيَاءِ مِنْهُمْ وَالأَمْوَات