Сой-соп багъларыны узьменъиз

Категория: Джума хутбеси Просмотров: 2362

إِنَّ الْحَمْدَ لِلَّهِ نَحْمَدهُ وَنَسْتَغْفِرُهُ وَنَسْتَعِينُهُ وَنَسْتَهْدِيهِ وَنَعُوذُ بِاللهِ مِن شُرُورِ أَنفُسِنَا وَمِن سَيِّئَاتِ أَعْمَالِنَا، مَن يَهْدِ اللهُ فَلاَ مُضِلَّ لَهُ وَمَن يُضْلِلْ فَلاَ هَادِيَ لَهُ، وَأَشْهَدُ أَن لاَ إِلهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ ولا مَثِيلَ له ولا ضِدَّ له ولا نِدَّ له، وَأَشْهَدُ أَنَّ سَيِّدَنَا وحَبِيبَنا وعظيمَنا وقائدَنا وقُرَّةَ أَعْيُنِنا مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ وصَفِيُّهُ وحبيبُهُ صَلَوَاتُ اللهِ وَسَلاَمُهُ عَلَيْهِ وَعَلَى كُلِّ رَسُولٍ أَرْسَلَه. الصلاةُ والسلامُ عليكَ سيِّدي يا رسولَ الله. الصلاةُ والسلامُ عليكَ يا سيِّدي يا صاحِبَ الذِّكرَى يا أبا القاسِم يا أبا الزَّهْراءِ يا محمد. أَمَّا بَعدُ عِبَادَ اللهِ، فإني أُوصِيكُمْ وَنَفْسِيَ بِتَقْوَى اللهِ الْعَلِيِّ الْقَديرِ القائلِ في مُحْكَمِ كتابِه:

﴿ يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَلْتَنْظُرْ نَفْسٌ مَا قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ﴾

Башлангъычсыз, сонъсуз ве Екяне Яратыджыгъа хамд олсун. Аллаh бизге иман, акъикъий дин багъышлады ве керчекни янълыштан айырмакъ ичюн акъыл берди. Аллаh бизге Озь Рахметинен Къурейшитлерден Пейгъамбер Мухаммад, `алейhиссалямны ёллады! О ‘Аднан къабиледен олып, сонъки Пейгъамбердир. Ве бутюн алемге Рахмет оларакъ берильди. Пейгъамбер Мухаммад, `алейhиссалям яхшылыкъкъа ве хидаетке давет этти. Мухаммад, `алейhиссалям Бир Аллаhкъа инанмакъ ве Аллаhнынъ Шари‘атыны кутьмеге огретти. О Аллаhкъа ортакъ къошмамагъа, путларгъа ве башкъа яратылгъанларгъа ибадет этмемеге давет этти.

Шеhадет этем, Аллаhтан башкъа Иляh ёкъ ве шеhадет этем, Мухаммад Аллаhнынъ Ресули. О эписи адамларгъа ве джиннлерге йиберильди. Бизим Пейгъамберимизге ве башкъа эписи Пейгъамберлерге саллят ве селям олсун. Эм де Пейгъамбер Мухаммад, `алейhиссалямнынъ сахабелерине де селям олсун.

Сайгъылы мусульманлар! Такъвалы олунъыз. Аллаhнынъ эмирлерини япынъыз ве гуняхлардан сакъынынъыз.

Пейгъамбер Мухаммад ʾалейhиссалямнынъ бир хадисинде бойле айтыла:

لَيْسَ مِنَّا مَنْ لَا يَرْحَمْ صَغِيرَنَا وَيُوَقِّرْ كَبِيرَنَا

Манасы: «Ким бизим буюклеримизни итибар этмесе ве кучюклеримизге мераметли олмаса, о бизлерден дегильдир».

Ким кучюклерге мераметли олмаса ве буюклерни урьмет этмесе, о адамда там иманы олмаз. Эвлятларгъа балалыкътан эдепке ве буюклерге кереги киби итибарлы олмагъа огретильсе, келеджекте озь нетиджесини косьтерир.

Балалыкътан Ислямгъа севги ашламалы, чюнки о балаларгъа буюклерге, сой-сопларгъа ве башкъа мусульманларгъа севги ве урьмет этмеге давет эте. Ислям тербиеси ана-бабагъа айры бир урьмет косьтермеге огрете. Белли иман Ибн 'Аббас адамларгъа насиат оларакъ Къур`аннынъ Аль-Исра` Суресининъ 23 Аетини кетире эди. Бу Аетте айтыла ки, ана-бабаларгъа итибарлы ве урьметли олунъыз. Имам буны бойле анълата: «Ана-бабаларгъа мераметли, йымшакъ, незакетли ве сабырлы олунъыз. Балаларны бойле огретмек керек ки, къорантада уйкен агъа, баба киби, онынъ ичюн къардашлар онъа бабасы дайын урьмет этмели.

Мусульман буюклерге бабасына киби, кучюклерге огълуна киби, яшдашларына агъасына киби мунасебетте олмалы. Бойле бир мевзуны анълаткъанда мусульман къоранталарында ана-баба ве бала арасында олгъан мунасебетлер акъкъында да айтмагъа истер эдик.

Балалар ана-бабаларына урьметнен, мераметнен, дикъкъатнен ве незакетнен (вежливо) бакъмалылар. Пейгъамбер Мухаммад ʾалейhиссалям айткъаны киби, анагъа исе даа чокъ урьмет, яхшылыкъ ве мерамет косьтериле. Балалар ана-бабаларны эр вакъыт динълемек кереклер. Амма арам амеллерде исе динъленильмез. Эм де балалар ана-бабаларнынъ достларыны да урьмет этмели (олар даа сагъ олгъанда эм де ольгенден сонъ), оларгъа Ду’а` окъумалы ве зиярет этмели (эгер олар мусульман олсалар). Ана-бабалар да балаларына олгъан акъларыны унутмамалы.

Шимдики вакъытта адамлар эйиликни ве муаббетликни унуткъанда биз сой-соп багълары акъкъында хатырлатмакъ истеймиз. Билинъиз ки, сой-соп багъларны узьмек гунахтыр. Онынъ ичюн сойлардан бири багъларны узьген олса, сиз ойле япманъыз.

Пейгъамбер Мухаммад ʾалейhиссалям айтты: «Ким сой-соп мунасебетлерини кессе, о Дженнетке биринджилернен берабер кирмейджек.» Тувгъанлар озьлери биринджи адым этмеселер, мен оларны зиярет этмейджем деп айтманъыз. Бу акъкъында Пейгъамбер Мухаммад ʾалейhиссалям деди: «Сеннен багъ узьгенлернен багъ тут». Бу саваптыр. Такъвалы олунъыз ве озюнъизни гуняхтан къорчаланъыз, олардан бири бу сой-соп багъларны узьмектир.

Балаларынъызнен берабер тувгъанларны зиярет этинъиз. Ким озь балаларгъа эйилик япмагъа огретсе, оларгъа савап. Ана-бабаларгъа балаларны ве якъынларны акъ, хайыр ве мувафакъиет ёлнен кетмеге огретмек керек.

Балаларынъызгъа яшлыкътан ана ве баба тарафтан олгъан тувгъанларнен (бита, къартбаба, тизе, дайы, дуду, эмдже ве оларнынъ балалары) багъ тутмагъа огретинъиз. Бу балаларгъа этрафтакилерге дикъкъатлы олмагъа огрете.

Бири-биринъизге мераметли олунъыз. Имам Аль-Бухарий ривает эткен хадисте Пейгъамбер Мухаммад ʾалейhиссалям бойле буюрды манасы: «Мераметли олмагъан – мераметни къазанмаз».

Ана-бабана мерхаметнен давран, оларны къорчала ве айт: «Аллаhым, ана ве бабама мерхамет багъышла, чюнки олар мени балалыкътан осьтюрдилер».

Урьметли мусульманлар! Керчектен де, Аллаh берген хайырнынъ къыйметини тек оны джойгъан сонъ анълаймыз.

Диндар ана-баба – бу базы инсанларгъа Аллаhтан багъышлангъан рахметтир.

Аллаh япкъан хайырымызны къабул этсин ве оларны чокъча япмагъа бизге кучь ве къувет берсин. Эм де гуняхларымызны афу этип, Дженнетке азапсыз кирмеге бизге насип этсин деп, Ду‘а` этемиз.

هَذَا وَأَسْتَغْفِرُ اللَّهَ لِي وَلَكُمْ

----------------------------------------------------------------------------------------------------------

إِنَّ الْحَمْدَ لِلَّهِ نَحْمَدهُ وَنَسْتَغْفِرُهُ وَنَسْتَعِينُهُ وَنَسْتَهْدِيهِ وَنَعُوذُ بِاللهِ مِن شُرُورِ أَنفُسِنَا وَمِن سَيِّئَاتِ أَعْمَالِنَا، مَن يَهْدِ اللهُ فَلاَ مُضِلَّ لَهُ وَمَن يُضْلِلْ فَلاَ هَادِيَ لَهُ، والصلاةُ والسلامُ على سيِّدِنا محمد الصادِقِ الوَعْدِ الأَمينِ وعلى إِخْوَانِهِ النبيِّين والمُرسَلين. ورَضِيَ اللهُ عن أُمَّهاتِ المُؤمنين وآلِ البيتِ الطَّاهِرِين وعن الخُلَفَاءِ الرَّاشِدين أبي بكرٍ وعمرَ وعُثْمانَ وعليّ وعن الأَئِمَّةِ المُهْتَدِين أبي حنيفةَ ومالكٍ والشَّافعيِّ وأحمدَ وعن الأولياءِ والصالحين. أمَّا بعدُ عِبَادَ اللهِ فإنِّي أُوصِيكُمْ وَنَفْسِيَ بِتَقْوَى اللهِ العَليِّ الْعَظِيمِ فَاتَّقُوهُ.

واعْلَمُوا أنَّ اللهَ أمَرَكُمْ بِأَمرٍ عظيمٍ، أَمَرَكُم بالصلاةِ والسلامِ على نبيِّهِ الكَريمِ فقال في مُحْكَمِ تَنْزِيلِهِ: ﴿ إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ ۚ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ كَمَا صَلَّيْتَ عَلَى سَيِّدِنَا إِبْرَاهِيمَ وَعَلَى آلِ سَيِّدِنَا إِبْرَاهيمَ وَبَارِكْ على سيّدِنا مُحمدٍ وَعلى آلِ سيِّدِنا مُحمدٍ كما بارَكْتَ على سيِّدِنا إبراهيمَ وعلى آلِ سيدِنا إبراهيمَ في العالَمِينَ إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيد

اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ الأَحْيَاءِ مِنْهُمْ وَالأَمْوَات