Алчакъ гонъюллилик – илимнинъ анахтары

Категория: Джума хутбеси Просмотров: 3711

إِنَّ الْحَمْدَ لِلَّهِ نَحْمَدهُ وَنَسْتَغْفِرُهُ وَنَسْتَعِينُهُ وَنَسْتَهْدِيهِ وَنَعُوذُ بِاللهِ مِن شُرُورِ أَنفُسِنَا وَمِن سَيِّئَاتِ أَعْمَالِنَا، مَن يَهْدِ اللهُ فَلاَ مُضِلَّ لَهُ وَمَن يُضْلِلْ فَلاَ هَادِيَ لَهُ، وَأَشْهَدُ أَن لاَ إِلهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُولا مَثِيلَ له ولا ضِدَّ له ولا نِدَّ له، وَأَشْهَدُ أَنَّ سَيِّدَنَا وحَبِيبَنا وعظيمَنا وقائدَنا وقُرَّةَ أَعْيُنِنا مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ وصَفِيُّهُ وحبيبُهُ صَلَوَاتُ اللهِ وَسَلاَمُهُ عَلَيْهِ وَعَلَى كُلِّ رَسُولٍ أَرْسَلَه. الصلاةُ والسلامُ عليكَ سيِّدي يا رسولَ الله. الصلاةُ والسلامُ عليكَ يا سيِّدي يا صاحِبَ الذِّكرَى يا أبا القاسِم يا أبا الزَّهْراءِ يا محمد.أَمَّا بَعدُ عِبَادَ اللهِ، فإني أُوصِيكُمْ وَنَفْسِيَ بِتَقْوَى اللهِ الْعَلِيِّ الْقَديرِ القائلِ في مُحْكَمِ كتابِه:

﴿ يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَلْتَنْظُرْ نَفْسٌ مَا قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ﴾

Аллаhкъа хамд олсун, О бизге ярдым ве бизни афу этсин деп, ду’а` япамыз. Бизни шерден ве яманлыкътан къорчаласын деп, Онъа ялварамыз. Кимге Аллаh Акъикъий ёлуны берди, ич кимсе оны бу ёлдан айырмаз. Амма кимге Аллаh Акъикъий ёлуны бермеди, ич кимсе оны къорчаламаз. Аллаh къусурсыз, ич бир шейге ве ич бир кимсеге мухтадж дегиль эм де Онъа бенъзеген ёкъ.

Шеhадет этем, Аллаhтан башкъа иляh ёкъ, Онынъ ортагъы ёкъ ве Мухаммад ﷺ Аллаhнынъ къулу ве Пейгъамбери.

Аллаhнынъ къуллары! Такъвалы олмагъа эпинъизни давет этем. Такъвалыкъ – бу фарзларны япмакъ ве гуняхлардан къачынмакътыр.

Керчектен де, бильги – бу нур, диний бильгилер – бу акъикъатны косьтерюв, къуртулышкъа кетирген ёл ве амельге рехберлик. Джаиллик исе, зульмет ве янълышлыкътыр. Пейгъамбер Мухаммад ﷺ огреткен шейлерни бильмеге тырышынъыз. Керчектен де, Пейгъамберимизнинъ Хадисинде бойле айтыла ки, мусульман алимлери бу Пейгъамберлернинъ мирасчылары. Пейгъамберлер исе малындан мирас оларакъ ич бир шей къалдырмадылар, оларнынъ мирасы бу диний бильгилердир. Ве ким бу илимни огренди, демек, Пейгъамберлернинъ мирасыны эльде этти ве бойлеликнен, озь къысымыны тамамен алды.

Диний бильгилерни менимсемеге тырышынъыз. Оларны энъ яхшы шекильде огренмеге гъайрет этинъиз. Шариʻатны билюв инсанны эм бу эм де обир дюньяда юксельтир. Бу бильгилер Ахирет кунюнедже эксельтмеген савабыны бере. Бильги – бу ярыкътыр.

Къур`анда («Аль-Муджадаляh» Суреси, 11 Аетте) бойле буюрыла:

﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُوا إِذَا قِيلَ لَكُمْ تَفَسَّحُواْ فِي الْمَجَالِسِ فَافْسَحُواْ يَفْسَحِ اللَّهُ لَكُمْ وَإِذَا قِيلَ انْشُزُواْ فَانْشُزُواْ يَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِينَ ءَامَنُواْ مِنكُمْ وَالَّذِينَ أُوتُواْ الْعِلْمَ دَرَجَاتٍ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ﴾

манасы: «Эй, иман эткенлер! Сизге: «Меджлислерде ер беринъиз, дегенде, бири-биринъизге ер беринъиз ве отургъан тёгерекни кенишлеттиринъиз, Аллаh даа сизинъ имкянларынъызны ве ниметинъизни боллаштырыр эм де къабиринъизни кенишлетир. Намаз къылгъан ерни кенишлетмек ичюн турунъыз дегенде, турунъыз. Аллаh иман эткенлернинъ  ве олардан олгъан алимлернинъ дереджелерини юксельтир. Аллаh япкъанларынъыздан хабердардыр.»

Пейгъамбер Мухаммад ﷺ айтты:

"يَا أيُّهَا النَّاسُ تَعَلَّمُواْ فَإِنَّمَا الْعِلْمُ بِالتَّعَلُّمِ وَالْفِقْهُ بِالتَّفَقُّهِ وَمَنْ يُرِدِ اللَّهُ بِهِ خَيْرًا يُفَقِّهْهُ في الدِّيْنِ"

манасы: «Эй, инсанлар! Огренинъиз! Бильги алынъыз. Керчектен де, бильги агъыз-агъыздан алына ве фикh илими агъыз-агъыздан алына. Ве кимге Аллаh хайыр истесе, диний бильгилерини багъышлар.»

Сайгъылы мусульманлар! Илимнинъ огренилюви бойле система ве тертиби  чокъ асырлар девамында бар эди эм де бизим заманымызгъа да келип чалыша. Диний бильгилерни огренилюви бойле нумюне ве принциплерини бизге мусульман алимлери къалдыргъанлар. О исе макътавгъа ляйыкъ. Бойле буюк мусульман алимлери эпимизге гузель орьнектир.

Эй, инсанлар! Диний бильгилерни огренинъиз ве огренген шейлерни кутюнъиз. Окъувгъа ярдым эткен шейлер бу алчакъ гонъюллик ве мазлумлыкътыр.

Имам Муслим ривает эткен Хадисте бойле айтыла, Пейгъамбер Мухаммад ﷺ деди, манасы: «Керчектен де, сиз мазлумлы олмалы ве бири-биринъизге кибирли олмамалы эм де башкъаларыны зулум этмемели деп, Аллаh манъа вахий берди.»

Керчектен де, Аллаhнынъ къулу мазлумлыкъны, алчакъ гонъюлликни, керемни, муляйимликни косьтерсе, онда дегерлик ве шерефлик пейда ола. Тамам бойле гузель чизгилернен нефис тербиелене ве ярамай истеклерине ёл берильмей. Тамам алчакъ гонъюлликнен ве муляйимликнен юрек темизлене эм де менимсеген ола. Бойле яхшы чизгилери себебинден инсан савабыны чокълаштыра ве хайыр амеллерини гузеллештире. Эм де олар мусульманны Ахиретте юксельтирир.

Имам Муслим Абу hурайрадан ривает эткен Хадисте бойле айтыла:

"مَا زَادَ اللَّهُ عَبْدًا بِعَفْوٍ إِلَّا عِزًّا، وَمَا تَوَاضَعَ أَحَدٌ لِلَّهِ إِلَّا رَفَعَهُ اللَّهُ"

манасы: «Аллаh озь мераметли къулуна намус ве дегерликтен гъайры ич бир шей къошмай. Ве ким Аллаh ризасы ичюн мазлумлыкъны косьтерсе, оны Аллаh юксельтир».

Имам Ан-Науауий деди ки, бу Хадиснинъ эки тарифи бар:

Бойле адамны Аллаh бу дюньяда энди юксельтир ве о мазлум олгъаны ичюн ибадетлерини къавийлештирир эм де адамларнынъ гонъюллеринде бу инсаннынъ юксек дереджесини косьтерир, инсанлар исе онынъ джереджеси юксек олгъаныны анълап, урьмет этеджеклер.

Адам бу дюньяда мазлум олгъаны ичюн обир дюньяда юксек севиеде булунаджакъ ве мукяфатына наиль оладжакъ.

Нефсини кърып тербие этюв – бу джиддий иштир. О инсангъа оджалардан диний бильгтлерни огренмеге ярдым эте. Яни эгер оджа талебеден яш олса, талебе нефсини къырып, эп бир бойле оджадан бильги олмалы. Я да оджа фукъаре олса ве намы азджа олса. Чюнки талебенинъ макъсады – илим огренмек ве Аллаhнынъ разылыгъыны къазанмакътыр. Эм де мазлумлыкъ агъыр алларыны кечирмеге де ярдым эте.

Урьметли мусульманлар! Акъикъатен, мазлумлыкъ ве алчакъ гонъюллилик иман эткенлерни яраштыра. Бу хидаетнен кеткенлернинъ гузель чизгилери. Бойле мусульманлар гъалебе къазанаджакълар ве бахытлы оладжакълар.

Аллаh Пейгъамбер Мухаммад ﷺ Къур`анда («Аш-Шуʻара`» Суреси, 215 Аетте) бойле буюрды:

﴿وَاخْفِضْ جَنَاحَكَ لِمَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ﴾

манасы: «Мусульманларгъа йымшакъ ве чевик давран ве яхшы мунасебетте ол».

Урьметли къардашларым! Керчектен де, алчакъ гонъюллик ве мазлумлыкъ – бу яхшы ве мусбет чизгилер, кибирлик исе – бу ярамай ве менфий чизгидир. Не къадар инсан кибирли олып, бильгилерни алып оламадылар. Языкъ ки, базы инсанлар оджа яш олса я да зенгин олмаса ве бир де бир башкъа себебинден илимни алмагъа истемейлер. Бойле япмагъа яхшы дегиль.

Сайгъылы мусульманлар! Алчакъ гонъюллилик бу оджагъа эм де талебеге керек олгъан чизгидир. Эгер Пейгъамберлерде алчакъ гонъюллилик, сабыр, мазлумлыкъ, мераметлик, икмет, фетанет олмаса, олар инсанларгъа бойле чокъ файда кетирмез эдилер.

Ислямгъа давет эткенлер Шариʻатны кутьмеге чагъыргъанда ве инсанларгъа Ислямнынъ гузеллигини косьтергенде, юксек дереджеде, алчакъ гонъюлли олмалы. Мутлакъа, эр кес буны япкъанда бильмек керек ки, динимизни огренмек, бу энъ къыйметли иштир. Чюнки бу бизим Пейгъамберимизнинъ ве башкъа Пейгъамберлернинъ нумюнедир. Онынъ ичюн Ислям даветинен огърашкъанларда энъ гузель чизгилери олмакъ керек.

Мухтерем дин къардашларым! Такъвалы олунъыз, гуняхлардан тёвбе этинъиз, намазыны къылынъыз ве танъ агъаргъандже ду‘аларны окъунъыз.

Аллаh бизге чокъ хайыр япмагъа имкян берсин ве биз Ахиретте файда кетирген шейлерни япайыкъ деп, Аллаhкъа ду‘а` этемиз.

هَذَا وَأَسْتَغْفِرُ اللَّهَ لِي وَلَكُمْ

-------------------------------------------------------------------------

إِنَّ الْحَمْدَ لِلَّهِ نَحْمَدهُ وَنَسْتَغْفِرُهُ وَنَسْتَعِينُهُ وَنَسْتَهْدِيهِ وَنَعُوذُ بِاللهِ مِن شُرُورِ أَنفُسِنَا وَمِن سَيِّئَاتِ أَعْمَالِنَا، مَن يَهْدِ اللهُ فَلاَ مُضِلَّ لَهُ وَمَن يُضْلِلْ فَلاَ هَادِيَ لَهُ، والصلاةُ والسلامُ على سيِّدِنا محمد الصادِقِ الوَعْدِ الأَمينِ وعلى إِخْوَانِهِ النبيِّين والمُرسَلين. ورَضِيَ اللهُ عن أُمَّهاتِ المُؤمنين وآلِ البيتِ الطَّاهِرِين وعن الخُلَفَاءِ الرَّاشِدين أبي بكرٍ وعمرَ وعُثْمانَ وعليّ وعن الأَئِمَّةِ المُهْتَدِين أبي حنيفةَ ومالكٍ والشَّافعيِّ وأحمدَ وعن الأولياءِ والصالحين. أمَّا بعدُ عِبَادَ اللهِ فإنِّي أُوصِيكُمْ وَنَفْسِيَ بِتَقْوَى اللهِ العَليِّ الْعَظِيمِ فَاتَّقُوهُ.

واعْلَمُوا أنَّ اللهَ أمَرَكُمْ بِأَمرٍ عظيمٍ، أَمَرَكُم بالصلاةِ والسلامِ على نبيِّهِ الكَريمِ فقال في مُحْكَمِ تَنْزِيلِهِ: ﴿ إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ ۚ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ كَمَا صَلَّيْتَ عَلَى سَيِّدِنَا إِبْرَاهِيمَ وَعَلَى آلِ سَيِّدِنَا إِبْرَاهيمَ وَبَارِكْ على سيّدِنا مُحمدٍ وَعلى آلِ سيِّدِنا مُحمدٍ كما بارَكْتَ على سيِّدِنا إبراهيمَ وعلى آلِ سيدِنا إبراهيمَ في العالَمِينَ إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيد

اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ الأَحْيَاءِ مِنْهُمْ وَالأَمْوَات