Пейгъамберимизнинъ васиети

Категория: Джума хутбеси Просмотров: 2978

إِنَّ الْحَمْدَ لِلَّهِ نَحْمَدهُ وَنَسْتَغْفِرُهُ وَنَسْتَعِينُهُ وَنَسْتَهْدِيهِ وَنَعُوذُ بِاللهِ مِن شُرُورِ أَنفُسِنَا وَمِن سَيِّئَاتِ أَعْمَالِنَا، مَن يَهْدِ اللهُ فَلاَ مُضِلَّ لَهُ وَمَن يُضْلِلْ فَلاَ هَادِيَ لَهُ، وَأَشْهَدُ أَن لاَ إِلهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ ولا مَثِيلَ له ولا ضِدَّ له ولا نِدَّ له، وَأَشْهَدُ أَنَّ سَيِّدَنَا وحَبِيبَنا وعظيمَنا وقائدَنا وقُرَّةَ أَعْيُنِنا مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ وصَفِيُّهُ وحبيبُهُ صَلَوَاتُ اللهِ وَسَلاَمُهُ عَلَيْهِ وَعَلَى كُلِّ رَسُولٍ أَرْسَلَه. الصلاةُ والسلامُ عليكَ سيِّدي يا رسولَ الله. الصلاةُ والسلامُ عليكَ يا سيِّدي يا صاحِبَ الذِّكرَى يا أبا القاسِم يا أبا الزَّهْراءِ يا محمد. 
أَمَّا بَعدُ عِبَادَ اللهِ، فإني أُوصِيكُمْ وَنَفْسِيَ بِتَقْوَى اللهِ الْعَلِيِّ الْقَديرِ القائلِ في مُحْكَمِ كتابِه: 
﴿ يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَلْتَنْظُرْ نَفْسٌ مَا قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ﴾ 

Бу дюньяны Озь Къудретинен яраткъан, бизлерге джан ве рызыкъ берген, сынъырсыз, мекянсыз, къусурсыз олгъан Аллаhу Та‘алягъа хамд ве сеналар олсун!

Аллаhнынъ энъ севимли къулу, имамларнынъ имамы, Пейгъамберимиз Мухаммад Мустафагъа салят ве селямлар олсун!

Озюме ве сизге насиат этем, Аллаhтан къоркъунъыз, Онынъ эмир эткенлерини япып, харамдан къачынынъыз!

hиджретнинъ 10-джи сенесинде, сонъки Хадж эснасында, яни вефатына аз вакъыт къалгъанда, Пейгъамбер Эфендимиз мусульманларгъа хитап этип, веда насиатларны берди. Бу насиатлар ''Пейгъамбернинъ веда хутбелери'' оларакъ билине. Олардан бирисини ‘Арафаh куню, ‘Арафат улькесине якъын олгъан ‘Уранаh вадийсинде, башкъасыны исе, Къурбан Байрам кунюнде анълатты. Бу эки хутбени пек чокъ мусульман эшитти ве Пейгъамберимизнинъ сёзлерини несильден-несильге даркъаттылар.

Риваетлернинъ бирисинде анълатыла ки, Пейгъамбер Эфендимиз инсанларнынъ къаршысына чыкъып, шу сёзлернен хитап этти: ''Эй, инсанлар, мени дикъкъатнен динъленъиз, чюнки келеджек сене сизлернен оладжагъым я да ёкъ бильмейим. Айткъанымы динъленъиз ве сёзлерими бугунь мында булунмагъанларгъа улаштырынъыз''.

Бу хутбенинъ бир чокъ риваети бар, амма Пейгъамберимизнинъ сонъ Хаджнынъ икяесини энъ яхшы анълаткъан Джабир ибн ‘Абдуллаhтыр. Онынъ икяеси Пейгъамбиримизнинъ Медине шеэринден чыкъмасындан башлай ве Хаджнынъ сонъуна къадар олгъан адиселерни тавсилятлы шекильде анълата.

Имам Муслим "Съахих" адлы Хадис джыйынтыгъында ("Хадж" адлы китапнынъ,"Мухаммад Пейгъамбернинъ Хаджлыгъы'' адлы къысмы) Джа‘фар ибн Мухаммаддан, о исе озь бабасындан бойле сёзлерни ривает этти: "Джабир ибн ‘Абдуллаhкъа кельгенимизде, о сыранен эпимизнен танышмагъа башлады, невбет манъа кельгенде бойле айттым: ''Мен Мухаммад ибн ‘Алий ибн Хусайн''. Джабир ибн ‘Абдуллаh деди ки: ''Хош кельдинъ, къардашымнынъ огълу''. Не истесенъ сора''. Сонъра мен бойле риджа эттим: ''Пейгъамберимизнинъ Хаджлыгъы акъкъында анълат''. О, докъуз пармагъыны косьтерип, шунларны айтты: ''Акъикъаттен, Аллаhнынъ Ресули 9 йыл боюнджа Хаджлыкъ япмагъан. 10-джы сенесинде Пейгъамберимизнинъ Хаджгъа азырлангъаныны илян этильди. Бундан сонъра Пейгъамберимизнен берабер Хадж япып, Ондан орьнек алмакъ истеген пек чокъ инсан Мединеге кельди".

Сонъра Джабир ибн ‘Абдуллаhнынъ анълаткъанына коре, Пейгъамбер Эфендимиз Мекке дживарларына кельгенде деръал ‘Арафаh тарафына ёнелип, Муздалифаh адлы ерни токътамайып кечти. Кунь баткъандже анда къалып, сонъра деве устюнде ‘Уранаh адлы ерге кетти. Анда, ‘Арафаh кунюнде, Пейгъамбер Эфендимиз Юдже Аллаhкъа хамд эткен сонъ, инсанларгъа бойле хитап этти:

إِنَّ دِمَاءَكُمْ وَأَمْوَالَكُمْ حَرَامٌ عَلَيْكُمْ كَحُرْمَةِ يَوْمِكُمْ هَذَا فِي شَهْرِكُمْ هَذَا فِي بَلَدِكُمْ هَذَا

Манасы: "Эй инсанлар! Бу айны, бу кунни ве бу шеэрни мукъаддес сайгъанынъыз дайын, сизинъ ичюн озь омюринъиз, мулькюнъиз ве намусынъыз мукъаддес эм де тийильмездир. Акъикъаттен, эр кес Аллаhнынъ огюнде озь амеллери ичюн эсабат береджек".

أَلاَ كُلُّ شَيْءٍ مِنْ أَمْرِ الْجَاهِلِيَّةِ تَحْتَ قَدَمَيَّ مَوْضُوعٌ وَإِنَّ أَوَّلَ دَمٍ أَضَعُ مِنْ دِمَائِنَا دَمُ ابْنِ رَبِيعَةَ بْنِ الْحَارِثِ وَرِبَا الْجَاهِلِيَّةِ مَوْضُوعٌ

كَانَ مُسْتَرْضِعًا فِي بَنِي سَعْدٍ فَقَتَلَتْهُ هُذَيْلٌ

وَأَوَّلُ رِبًا أَضَعُ رِبَانَا: رِبَا عَبَّاسِ بْنِ عَبْدِ الْمُطَّلِبِ فَإِنَّهُ مَوْضُوعٌ كُلُّهُ

Манасы:"Джаиллик деври кечти эм де онынъ ахлякъсыз урф-адетлери лягъу этильди, олрнынъ арасында къан давасы ве мураббадыр. Ве биринджиден, hузайль къабиленинъ инсанлары тарафындан ольдюрильген Бану Са‘д къабилесинден олгъан Ибн Раби‘аh  ибн Аль-Харис ичюн къан давасыны лягъу этем. Бундан гъайры бутюн фаизлерни лягъу этем ве биринджиден, ‘Аббас ибн ‘Абдуль-Мутталибге фаиз себебинден борджлу олгъанларны бу борджлардан азат этем".

فَاتَّقُوا اللهَ فِي النِّسَاءِ، فَإِنَّكُمْ أَخَذْتُمُوهُنَّ بِأَمَانِ اللّهِ وَاسْتَحْلَلْتُمْ فُرُوجَهُنَّ بِكَلِمَةِ اللّهِ

وَلَكُمْ عَلَيْهِنَّ أَنْ لاَ يُوطِئْنَ فُرُشَكُمْ أَحَدًا تَكْرَهُونَهُ

فَإِنْ فَعَلْنَ ذَلِكَ فَاضْرِبُوهُنَّ ضَرْبًا غَيْرَ مُبَرِّحٍ

وَلَهُنَّ عَلَيْكُمْ رِزْقُهُنَّ وَكِسْوَتُهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ

Манасы: "Такъвалы олунъыз ве къадынларынъызгъа яхшы давранынъыз. Оларны ынджытманъыз, унутманъыз ки, Аллаhнынъ изинен оларны апай оларакъ алдынъыз, олар сизлер ичюн дегерли эманет кибидир. Оларгъа къаршы белли акъларынъыз бар, факъат, оларда да сизге къаршы белли акълары бар. Олар сиз истемеген инсанларны эвге кирсетмемели. Апайларны икметнен идаре этинъиз. Шари‘атымызда буюрылгъаны киби, оларны ашатмакъ ве кийиндирмек сизинъ боюн борджунъыздыр".

 وَقَدْ تَرَكْتُ فِيكُمْ مَا لَنْ تَضِلُّوا بَعْدَهُ إِنِ اعْتَصَمْتُمْ بِهِ: كِتَاب اللّهِ    وَأَنْتُمْ تُسْأَلُونَ عَنِّي فَمَا أَنْتُمْ قَائِلُونَ؟

Манасы: "Сизлерге айдын бир ребер олгъан Семавий Китапны  къалдырдым (яни Къур`ан-и Керимни), оны риает этсенъиз, ич бир вакъыт Акъикъий Ёлундан шашырмазсынъыз. Эгер сизлерни меним акъкъында сорасалар, джевап оларакъ не айтырсынъыз?

Сахабелер бойле джевап бергенлер: ''Вазифени ерине кетирип, бизлерге хабер бильдирди ве яхшы, самимий насиат бергенине шаатлыкъ этемиз".

Пейгъамбер Эфендимиз ишарет пармагъыны юкъарыгъа котерип, сонъра оны инсанларгъа ёнелип, буюрды:

اللَّهُمَّ اشْهَدْ اللَّهُمَّ اشْهَدْ

Манасы: "Аллаh да шаат олсун!".

Бунен Имам Муслим тарафындан ривает этильген Хадис сонъуна етти.

Веда хутбесининъ башкъа риваетлеринде Пейгъамберимизнинъ шу сёзлери де бар:

أَلاَ لاَ يَجْنِي جَانٍ إِلاّ عَلَى نَفْسِهِ

ولا يَجْنِي وَالِدٌ عَلَى وَلَدِهِ، ولا وَلَدٌ عَلَى وَالِدِهِ

Манасы: "Эр кес озю ичюн джевап береджек, баба огълунынъ япкъан гунахлары ичюн джеза алмайджакъ, огълу исе бабасынынъ япкъан гунахлары ичюн джеза алмайджакъ".

أَلاَ إِنّ الـمُسْلِمَ أَخُو الـمُسْلِمِ

فَلَيْسَ يَحِلّ لِمُسْلِمٍ مِنْ أَخِيهِ شَيْءٌ إِلاّ مَا أَحَلّ مِنْ نَفْسِهِ

Манасы: "Акъикъаттен, мусульманлар бир-бирине къардаштыр ве къардашынынъ эшьясыны анджакъ ондан изин сорап, алмагъа мумкюн".

يا أيُّها الناسُ إنَّ رَبَّكُم وَاحِدٌ وإنَّ أَباكُم واحِدٌ

أَلا لا فَضْلَ لِعَرَبِيٍّ عَلَى عَجَمِيٍّ ولا لِأَسْوَد على أحمر إلَّا بِالتَّقْوَى

خَيْرُكم عِندَ اللهِ أَتْقَاكُم

Манасы: "Эй, Адем огъуллары! Акъикъаттен, сизинъ Раббинъиз – ортагъы олмагъан, Екяне Яратыджыдыр ве эпинъизнинъ бабамыз бирдир бу – Адем. Арапнынъ арап олмагъанындан ве я териси сия я да беяз олгъанындан ич бир устюнлиги ёкътыр, такъвалыкътан гъайры. Сизден энъ яхшысы – энъ такъвалыдыр. Бойле инсанларны Аллаh севе".

Хутбенинъ сонунда Пейгъамберимиз бойле айтты:

فَلاَ تَرْجِعُنَّ بَعْدِي كُفَّارًا يَضْرِبُ بَعْضُكُمْ رِقَابَ بَعْضٍ أَلاَ لِيُبَلِّغِ الشَّاهِدُ الْغَائِبَ فَلَعَلَّ بَعْضَ مَنْ يُبَلَّغُهُ يَكُونُ أَوْعَى لَهُ مِنْ بَعْضِ مَنْ سَمِعَهُ

Манасы: "Сёзлеримни эшиткенлер, мында олмагъанларгъа анълатсын ве, бельки, олардан базылары бу сёзлеримни сизден даа яхшы анъларлар!".

Бу Пейгъамберимизнинъ хутбесини динълеген инсанларнынъ юреклеринде терен из къалдыргъан. Ве арадан асырлар кечкенине бакъмадан, бу худбе мусульманларнынъ къальплерини титреттире.

Аллаhу Та‘аля бизге такъвалы олмагъа насип этсин. Бизим иманымызны къуветлештирсин ве гуняхларымызны афу этсин деп, дуа этемиз.

 هَذَا وَأَسْتَغْفِرُ اللَّهَ لِي وَلَكُمْ 

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 
إِنَّ الْحَمْدَ لِلَّهِ نَحْمَدهُ وَنَسْتَغْفِرُهُ وَنَسْتَعِينُهُ وَنَسْتَهْدِيهِ وَنَعُوذُ بِاللهِ مِن شُرُورِ أَنفُسِنَا وَمِن سَيِّئَاتِ أَعْمَالِنَا، مَن يَهْدِ اللهُ فَلاَ مُضِلَّ لَهُ وَمَن يُضْلِلْ فَلاَ هَادِيَ لَهُ، والصلاةُ والسلامُ على سيِّدِنا محمد الصادِقِ الوَعْدِ الأَمينِ وعلى إِخْوَانِهِ النبيِّين والمُرسَلين. ورَضِيَ اللهُ عن أُمَّهاتِ المُؤمنين وآلِ البيتِ الطَّاهِرِين وعن الخُلَفَاءِ الرَّاشِدين أبي بكرٍ وعمرَ وعُثْمانَ وعليّ وعن الأَئِمَّةِ المُهْتَدِين أبي حبيفةَ ومالكٍ والشَّافعيِّ وأحمدَ وعن الأولياءِ والصالحين. أمَّا بعدُ عِبَادَ اللهِ فإنِّي أُوصِيكُمْ وَنَفْسِيَ بِتَقْوَى اللهِ العَليِّ الْعَظِيمِ فَاتَّقُوهُ 
واعْلَمُوا أنَّ اللهَ أمَرَكُمْ بِأَمرٍ عظيمٍ، أَمَرَكُم بالصلاةِ والسلامِ على نبيِّهِ الكَريمِ فقال في مُحْكَمِ تَنْزِيلِهِ: ﴿ إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ ۚ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا 
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ كَمَا صَلَّيْتَ عَلَى سَيِّدِنَا إِبْرَاهِيمَ وَعَلَى آلِ سَيِّدِنَا إِبْرَاهيمَ وَبَارِكْ على سيّدِنا مُحمدٍ وَعلى آلِ سيِّدِنا مُحمدٍ كما بارَكْتَ على سيِّدِنا إبراهيمَ وعلى آلِ سيدِنا إبراهيمَ في العالَمِينَ إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيد 
اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ الأَحْيَاءِ مِنْهُمْ وَالأَمْوَات