Къомшуларгъа яхшы мунасебет

Категория: Джума хутбеси Просмотров: 2080

إِنَّ الْحَمْدَ لِلَّهِ نَحْمَدهُ وَنَسْتَغْفِرُهُ وَنَسْتَعِينُهُ وَنَسْتَهْدِيهِ وَنَعُوذُ بِاللهِ مِن شُرُورِ أَنفُسِنَا وَمِن سَيِّئَاتِ أَعْمَالِنَا، مَن يَهْدِ اللهُ فَلاَ مُضِلَّ لَهُ وَمَن يُضْلِلْ فَلاَ هَادِيَ لَهُ، وَأَشْهَدُ أَن لاَ إِلهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ ولا مَثِيلَ له ولا ضِدَّ له ولا نِدَّ له، وَأَشْهَدُ أَنَّ سَيِّدَنَا وحَبِيبَنا وعظيمَنا وقائدَنا وقُرَّةَ أَعْيُنِنا مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ وصَفِيُّهُ وحبيبُهُ صَلَوَاتُ اللهِ وَسَلاَمُهُ عَلَيْهِ وَعَلَى كُلِّ رَسُولٍ أَرْسَلَه. الصلاةُ والسلامُ عليكَ سيِّدي يا رسولَ الله. الصلاةُ والسلامُ عليكَ يا سيِّدي يا صاحِبَ الذِّكرَى يا أبا القاسِم يا أبا الزَّهْراءِ يا محمد. أَمَّا بَعدُ عِبَادَ اللهِ، فإني أُوصِيكُمْ وَنَفْسِيَ بِتَقْوَى اللهِ الْعَلِيِّ الْقَديرِ القائلِ في مُحْكَمِ كتابِه:

﴿ يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَلْتَنْظُرْ نَفْسٌ مَا قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ﴾

Юдже Аллаhкъа хамд олсун! Онъа тенъ ве ошагъан ич бир шей ёкъ. Аллаh кяинатны ич бирисининъ ярдымы олмадан яратты. Эбедий Яратыджыгъа хамд олсун, О къусурсыз, сынъырсыз, акъылнен тасавур этильмеген, тараф ве мекян яратылмаздан эвель бар эди. Аллаhкъа ич бир шей ошамай, О эр шейни эшите ве коре.

Ресуллерден ве Пейгъамберлерден энъ улу ве шерефли олгъан Мухаммад ‘алейhиссалям ‘Абдуллаhнынъ огълуна салят ве селям олсун. Ве эписи онынъ несилине ве сахабелерине де селямлар олсун.

Екяне Яратыджыгъа такъвалы ве итаатлы олмагъа эр кесни давет этемиз. Эр вакъыт Шари‘атны кутьмек ве Ахирет кунюне азырланмакъ керек. Шу куню акъикъий итикъады олмагъан инсанларгъа мал, пара ве балалары ярдым этип оламазлар. Эр биримиз озюни ве сойларымызны джеhэннем атешинден къорчаламакъ ичюн, Аллаh эмир эткенлерини бильмек ве япмакъ керекмиз.

Мукъаддес Къур`анда («Ан-Ниса`» Суреси, 36 Аетте) буюрыла:

وَاعْبُدُواْ اللَّهَ وَلاَ تُشْرِكُواْ بِهِ شَيْئًا وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا وَبِذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَالْجَارِ ذِي الْقُرْبَى وَالْجَارِ الْجُنُبِ وَالصَّاحِبِ بِالْجَنْبِ وَابْنِ السَّبِيلِ وَمَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ إِنَّ اللَّهَ لاَ يُحِبُّ مَن كَانَ مُخْتَالاً فَخُورًا

Манасы: «Аллаhкъа ибадет этинъ ве Онъа ич бир шейни ортакъ къошманъыз. Ана-бабагъа, сой-сопкъа, оксюзлерге фукъарелерге, якъын къомшуларгъа, узакъ къомшуларгъа, якъын аркъардашкъа, ёлджуларгъа, элинъиз алтында олгъанларгъа яхшы мунасебетте олунъыз. Керчектен, Аллаh кибирли ве макътангъанларны севмез».

Ким къомшу олгъаныны - алимлер анълаттылар. Имам Аль-Хафиз Ибн Хаджар имам Аль-Бухарийнинъ Хадис джыйынтыгъыны анълаткъанда бойле деди: «Къомшу» анъламына мусульман эм де мусульман олмагъан, диндар ве гунахкяр, дост ве душман, ябанджы ве ерли сакин, файда ве зарар кетирген, якъын ве узакъ яшагъан, сой ве сой олмагъан кире.» Имам ‘Алий айтты ки, ярдымгъа къычырып чагъыргъан сесни эшиткенлер – къомшулардыр.

Пейгъамбер Мухаммад ‘алейhиссалям бойле деди:

مَنْ كَانَ يُؤْمِنُ بِاللهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ فَلْيَقُلْ خَيْرًا أَوْ لِيَصْمُتْ وَمَنْ كَانَ يُؤْمِنُ بِاللهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ فَلْيُكْرِمْ جَارَهُ وَمَنْ كَانَ يُؤْمِنُ بِاللهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ فَلْيُكْرِمْ ضَيْفَهُ

Манасы: «Аллаhкъа ве Ахиретке инангъан кимсе хайыр айтсын я да суссын. Аллаhкъа ве Ахиретке инангъан кимсе къомшуларгъа джумертли олсун, Аллаhкъа ве Ахиретке инангъан кимсе мусафирлерге джумертли олсун».

Юдже Аллаh къомшуларгъа яхшы давранмагъа ве оларнынъ акъларыны риает япмагъа эмир этти. Пейгъамбер Мухаммад ‘алейhиссалям яхшы ишлерни япмагъа имкянны къачырмай эди. Меселя, къомшуларгъа бир шей уфакъ олса да эдие этмеге. Кимерсилер озь къомшуларына ич бир шей эдие этмейлер, олар бунъа ляйыкъ дегиллер деп. Амма Пейгъамбер Мухаммад ‘алейhиссалям къомшуларгъа джумертли олмагъа давет эте эди. Эм де бойле деди

خَيْرُ الأَصْحَابِ عِنْدَ اللهِ خَيْرُهُمْ لِصَاحِبِهِ وَخَيْرُ الْجِيرَانِ عِنْدَ اللهِ خَيْرُهُمْ لِجَارِهِ

Манасы: «Энъ яхшы достлар – бу бири-бирине гузель мунасебетте булунгъанлар ве энъ яхшы къомшулар – бу къомшу мунасебетлери яхшы олгъанлар».

Абу Зарр Аль-Гъифарий деди: «Энъ якъын адамым, яни Пейгъамбер Мухаммад ‘алейhиссалям, манъа бойле тевсие берди, манасы: Шорба пиширгенде чокъча сув къой, шорба чокъ олсун да, къошмуларнен эйи ниетнен ашнен болюш».

Пейгъамбер Мухаммад ‘алейhиссалям ве дигер диндар мусульманлар мусульман ве мусульман олмагъан къомшуларгъа мераметли олгъанлар. Оларнынъ буюк сабырына бинаен, оларнынъ мусульман олмагъан къомшулары мусульман олдылар. Олар Пейгъамбер Мухаммад ‘алейhиссалямнынъ ёлундан кетмеге тырыша эдилер. Амма бугунь биз къомшуларнынъ акъларыны риает этемизми? Оларгъа къаршы джумертли оламызмы?

Онынъ ичюн къомшу мунасебетлерде бу тевсиелерге уюнъыз:

  Юдже Аллаh догъру ёлдан айырмасынъ, иманымызны къавийлештирсин, бильгилеримизни арттырсын ве бизни къорчаласын. Аллаh гунахларымызны багъышласын ве рахмет берсин.

هَذَا وَأَسْتَغْفِرُ اللَّهَ لِي وَلَكُمْ

----------------------------------------------------------------------------------------------------------

إِنَّ الْحَمْدَ لِلَّهِ نَحْمَدهُ وَنَسْتَغْفِرُهُ وَنَسْتَعِينُهُ وَنَسْتَهْدِيهِ وَنَعُوذُ بِاللهِ مِن شُرُورِ أَنفُسِنَا وَمِن سَيِّئَاتِ أَعْمَالِنَا، مَن يَهْدِ اللهُ فَلاَ مُضِلَّ لَهُ وَمَن يُضْلِلْ فَلاَ هَادِيَ لَهُ، والصلاةُ والسلامُ على سيِّدِنا محمد الصادِقِ الوَعْدِ الأَمينِ وعلى إِخْوَانِهِ النبيِّين والمُرسَلين. ورَضِيَ اللهُ عن أُمَّهاتِ المُؤمنين وآلِ البيتِ الطَّاهِرِين وعن الخُلَفَاءِ الرَّاشِدين أبي بكرٍ وعمرَ وعُثْمانَ وعليّ وعن الأَئِمَّةِ المُهْتَدِين أبي حنيفةَ ومالكٍ والشَّافعيِّ وأحمدَ وعن الأولياءِ والصالحين. أمَّا بعدُ عِبَادَ اللهِ فإنِّي أُوصِيكُمْ وَنَفْسِيَ بِتَقْوَى اللهِ العَليِّ الْعَظِيمِ فَاتَّقُوهُ.

واعْلَمُوا أنَّ اللهَ أمَرَكُمْ بِأَمرٍ عظيمٍ، أَمَرَكُم بالصلاةِ والسلامِ على نبيِّهِ الكَريمِ فقال في مُحْكَمِ تَنْزِيلِهِ: ﴿ إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ ۚ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ كَمَا صَلَّيْتَ عَلَى سَيِّدِنَا إِبْرَاهِيمَ وَعَلَى آلِ سَيِّدِنَا إِبْرَاهيمَ وَبَارِكْ على سيّدِنا مُحمدٍ وَعلى آلِ سيِّدِنا مُحمدٍ كما بارَكْتَ على سيِّدِنا إبراهيمَ وعلى آلِ سيدِنا إبراهيمَ في العالَمِينَ إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيد

اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ الأَحْيَاءِ مِنْهُمْ وَالأَمْوَات