إِنَّ الْحَمْدَ لِلَّهِ نَحْمَدهُ وَنَسْتَغْفِرُهُ وَنَسْتَعِينُهُ وَنَسْتَهْدِيهِ وَنَعُوذُ بِاللهِ مِن شُرُورِ أَنفُسِنَا وَمِن سَيِّئَاتِ أَعْمَالِنَا، مَن يَهْدِ اللهُ فَلاَ مُضِلَّ لَهُ وَمَن يُضْلِلْ فَلاَ هَادِيَ لَهُ، وَأَشْهَدُ أَن لاَ إِلهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ ولا مَثِيلَ له ولا ضِدَّ له ولا نِدَّ له، وَأَشْهَدُ أَنَّ سَيِّدَنَا وحَبِيبَنا وعظيمَنا وقائدَنا وقُرَّةَ أَعْيُنِنا مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ وصَفِيُّهُ وحبيبُهُ صَلَوَاتُ اللهِ وَسَلاَمُهُ عَلَيْهِ وَعَلَى كُلِّ رَسُولٍ أَرْسَلَه. الصلاةُ والسلامُ عليكَ سيِّدي يا رسولَ الله. الصلاةُ والسلامُ عليكَ يا سيِّدي يا صاحِبَ الذِّكرَى يا أبا القاسِم يا أبا الزَّهْراءِ يا محمد. أَمَّا بَعدُ عِبَادَ اللهِ، فإني أُوصِيكُمْ وَنَفْسِيَ بِتَقْوَى اللهِ الْعَلِيِّ الْقَديرِ القائلِ في مُحْكَمِ كتابِه:
﴿ يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَلْتَنْظُرْ نَفْسٌ مَا قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ﴾
Юдже Аллаhкъа хамд олсун, О бизге ярдым ве бизни афу этсин деп, Ду’а этемиз. Бизни шерден ве яманлыкътан къорчаласын деп, Онъа ялварамыз. Кимге Аллаh Акъикъат елуны берди, ич кимсе оны бу елдан шашыртмаз. Амма кимге Аллаh Акъикъат елуны бермеди, ич кимсе оны къорчаламаз. Шеhадет этем, Аллаhтан башкъа иляh ёкъ, Онынъ ортагъы екъ ве Мухаммад ﷺ Аллаhнынъ къулу ве Пейгъамберидир. Ресуллерден ве Пейгъамберлерден энъ улу ве шерефли олгъан Мухаммад ‘аляйhиссалям ‘Абдуллаhнынъ огълуна салят ве селям олсун. Бутюн несилине, сахабелерине ве кери къалгъан бутюн Пейгъамберлерге де салят ве селям олсун.
Аллаhнынъ къуллары! Такъвалы олмагъа эпинъизни давет этем.
Юдже Аллаh («Ат-Таубаh» Суресинде, 40 Аетте) буюрды:
إِلَّا تَنْصُرُوهُ فَقَدْ نَصَرَهُ اللَّهُ إِذْ أَخْرَجَهُ الَّذِينَ كَفَرُوا ثَانِيَ اثْنَيْنِ إِذْ هُمَا فِي الْغَارِ إِذْ يَقُولُ لِصَاحِبِهِ لَا تَحْزَنْ إِنَّ اللَّهَ مَعَنَا
Манасы: «Эгер сиз Мекке сакинлери, Мухаммадны ﷺ дестеклемегенсинъиз, оны Аллаh дестеклей. Ве имансызлардан зарар олмасын деп О, Меккеден айрылды. Ве hиджрет эснасында Пейгъамберимиз Абу Бакр сахабесинен къобада эдилер, ве Аллаhнынъ Ресулю Абу Бакрге айтты: "Кедерленме, Аллаh бизнен берабердир"».
Сайгъылы мусульманлар! Пейгъамбер Эфендимиз ﷺ эр тюрлю ярамайлыкъны, гуняхларны ясакълап инсанларны адалетке, ихсангъа ве гузель ахлякъкъа давет этти.
hиджреттен эвель Меккенинъ сакинлернинъ бир къысмы Ислям динини къабул эткен. Оларнынъ арасында: Абу Бакр Ас-Сыддик, ‘Умар Аль-Фарук, ‘Усман ибн ‘Аффан, ‘Алий ибн Абу Талиб, Биляль Аль-Хабаший ве башкъалары. Бунен бирликте, мушриклернинъ (Аллаhкъа ортакъ къошкъанлар), Аллаhнынъ Ресулюне ве сахабелерине япкъан эзиетлернинъ шиддети артты. Ондан сонъ сахабелерденъ базылары, сайысы 80 дживарында эди ве араларында ‘Усман ибн ‘Аффан ве Джа‘фар ибн Абу Талиб бар эди, Пейгъамберимизнинъ, ‘аляйhиссалям, эмиринен Хабашистангъа (Эфиопия) hиджрет эткенлер.
Урьметли дин къардашларым! Шуны яхшы анълайыкъ – Пейгъамберимизнинъ ﷺ hиджрети раатланмакъ я да мушриклерден къачмакъ ичюн дегиль эди, эпимиз билемиз Пейгъамберлерге даветлерини тохтатмакъ ве я мушриклерден къоркъмакъ киби менфий чизгилер махсус дегиль. hиджрет - Аллаhнынъ эмиринен япылды. Бунын къаныты (доказательство) Пейгъамберимизнинъ ﷺ бир Хадисинде коремиз:
مَا لي وَلِلدُّنْيَا وَمَا لِلدُّنْيَا وَمالي إِنَّمَا أَنَا كَرَاكِبٍ اسْتَظَلَّ تَحْتَ شَجَرَةٍ ثُمَّ رَاحَ وَتَرَكَهَا
Манасы: «Бу дюнья меним ичюн ич бир шей ифаде этмей ве озюне чекмий. Керчектен де, Мен, бир терекнинъ кольгесинде раатланып, башкъа ерге кеткен сеферджи кибийим».
Мушриклер Кя‘бенинъ этрафында топлангъанда Пейгъамберимиз ﷺ оларны Ислямгъа давет эте эди. Бу арада о ерде Ясриб шеэринден (Медина) Аль-Аус ве Аль-Хазрадж къабилелернинъ темсильджилери булуна эди. Ве олар Пейгъамберимизнинъ ﷺ даветине къол тутып Ислямны къабул эттилер. Келеджек йыл оларнынъ сайыси артты ве Меккени терк эткенде Пейгъамберимиз ﷺ оларнен берабер сахабелерденъ Ибн Умм Мактум ве Мус‘аб ибн ‘Умайрны ёллагъан. Бу эки сахабе Медине халкъына Ислямны ве Къур‘ан окъувны огреткенлер. Ясрибде Пейгъамберимизге ﷺ къол туткъан инсанлар чокълашкъан сонъ Аллаhу Та'аля Онъа ве сахабелерине Ясрибге hиджрет этмеге эмир этти.
Мусульманлар Меккеден къысым-къысым айырылып hиджрет этмеге башлагъанда мушриклер бундан къоркъкъанлар ве Пейгъамбернинъ сойлары бирден тюм къабилелерге къаршы дженк этип оламазлар деп эр къабиледен бирер генчни алып, Пейгъамберимизни берабер ольдюрмеге анълашкъанлар. Лякин Аллаhу Та'аля Ресулюне онъа азырлангъан тузагъы акъкъында хабер берды, Джабра`иль 'аляйhиссалям янына келип бу гедже эвинде ятмасын ве Аллаhнынъ онъа hиджрет этмекни эмире ткенини айтты. Расулюллаh, 'аляйhиссалям, ‘Алийге озюнинъ ятагъына ятмакъны буюрды ве Пейгъамберимизге ﷺ эманетке къалдыргъан шейлерини саиплерине къайтарсын деп вазифе берген.
О куннинъ акъшамы кельгенде, мушриклер Пейгъамберимизнинъ ﷺ эвининъ къапысынынъ янында сакъланып оны беклегенлер. Аллаhнынъ Ресулю ﷺ тышары чыкъып элине бир авуч топракъ алып оны бу адамларнынъ башларына септи ве «Ясин» Суренинъ ильк докъуз Аетини окъумагъа башлады:
يس * وَالْقُرْآنِ الْحَكِيمِ * إِنَّكَ لَمِنَ الْمُرْسَلِينَ * عَلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ * تَنزِيلَ الْعَزِيزِ الرَّحِيمِ * لِتُنذِرَ قَوْمًا مَّا أُنذِرَ آبَاؤُهُمْ فَهُمْ غَافِلُونَ * لَقَدْ حَقَّ الْقَوْلُ عَلَى أَكْثَرِهِمْ فَهُمْ لا يُؤْمِنُونَ * إِنَّا جَعَلْنَا فِي أَعْنَاقِهِمْ أَغْلالاً فَهِيَ إِلَى الأَذْقَانِ فَهُم مُّقْمَحُونَ * وَجَعَلْنَا مِن بَيْنِ أَيْدِيهِمْ سَدًّا وَمِنْ خَلْفِهِمْ سَدًّا فَأَغْشَيْنَاهُمْ فَهُمْ لاَ يُبْصِرُونَ
Бойле этип, мушриклер, оглеринден кечкен Пейгъамберимизни ﷺ корьмегенлер, амма белли вакъыт кечкен сонъ, олар Пейгъамберимизнинъ ﷺ эвине кирип тёшегинде ‘Алийнинъ яткъаныны корьдилер ве атларгъа минип, Пейгъамберимизни ﷺ Медине ёлунда ольдюрмек ичюн пешинден кеткенлер.
Аллаhнынъ Ресулю ﷺ озюне ёлдаш оларакъ энъ севдиги сахабени ве енъ эйи досты олгъан Абу Бакр Ас-Сыддикъны сечкен. Саур дагънынъ къобасына берабер киргенлер. Пейгъамберимиз Мухаммад ‘алейhиссалям раатлангъанда Абу Бакр къоба ичинде йылан ве акъреплернинъ чыкъабиледжек тешик ве деликлерни корип, озь урбаны йыртып ве бу тешиклерини къапатты. Факъат елиндеки парча етмеген ве бир тешик ачыкъ къалкъан, оны да къапатмакъ ичюн Абу Бакр бу деликке озь аягъыны сокъты. Бойледже Абу Бакр Пейгъамберимизни ﷺ къоруды. О ан Абу Бакрнинъ аягъыны йылан тишледи, амма буюк аджыя рагъмен бу ерден къыбырданмады ве аягъыны тешиктен алмады. Аягъынынъ агъыртысындан козьяшлары акъып, Пейгъамберимизге ﷺ тюшти ве о уянды. Пейгъамберимиз ﷺ достунынъ аягъыны корип озюнинъ шифалы тюкюрчикнен сюртти ве Абу Бакрнинъ аягъы эйлешты.
Олар бу къобада олгъанда, мушриклер кельдилер.
Аллаhу Та'аля Пейгъамбермизге ﷺ дестек берип мушриклернинъ зарарындан къорчалады. Аллаhнынъ эмиринен, къобанынъ агъзында орюмчек агъ орьип киришни къапаткъан, магъара киришнинъ устюнде исе бир гъуверджин озюне юва къурды ве мушриклер кельгенде бу гуверджин ювасында отура эди ве бойлеликнен мушриклер бу къобагъа чокътан берли кимсенин кирмегенини тюшюнип о ерден кеткенлер. Олар кеткен сонъ Аллаhнынъ Ресулю ﷺ ве Абу Бакр Мединеге ёл алдылар. Мединедеки мусульманлар Пейгъамберимизни ﷺ сабырсызлыкънен беклей эдилер ве онынъ якълашкъаныны корьгенде, анда олгъан бютюн мусульманлар оларны севинчнен къаршылап, «Таля'а аль Бадру 'алейна» медихни айтмагъа башладылар. Аллаhнынъ Ресулю ﷺ Мединеде Ислям девлетини къурып, анда Аллаh бильдирген шекильде Ислям эсасларыны, юксек ахлякъны, адалетни огреткен ве Ислям медениетини бутюн дюньягъа таркъатты.
Мухтерем мусульманлар! Бойле шекильде Пейгъамберимиз Мухаммад ﷺ Меккеден Ясрибге hиджрет этти. Бунъа анда яшагъан мусульманлдар пек къувандылар. Пейгъамберимиз Мухаммад ‘аляйhиссалям муhаджир ве ерли мусульманлар арасында къардашлыкъ дуйгъуларыны къуветлештирди. Пейгъамберимиз ﷺ бир-биринен савашкъан Аль-Аус ве Аль-Хазрадж къабилелерни барыштыргъан ве мусульманлар бирлик ичинде яшамагъа башлагъанлар. Бойлеликнен, инсанлар арасында саранлыкъ, куньджюлик, нефрет ве бунын дайын ярамай хусусиетлер ёкъ олды.
Къур`анда бойле айтыла:
إِنَّا لَنَنْصُرَ رُسُلَنَا وَالَّذِينَ ءَامَنُواْ في الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَيَوْمَ يَقُومُ الأَشْهَاد
Манасы: «Аллаhу Та'аля озь Ресуллерине ве оларнынъ девамджыларына эм бу дюньяда эм де Ахирет кунюнде душманларнинъ узеринде гъалебе багъышлай».
Аллаh бизге къавий Иман, терен бильги багъышласын ве Шари‘ат боюнджа яшамагъа насип этип, гуняхларымызны афу этсин, амин!
هَذَا وَأَسْتَغْفِرُ اللَّهَ لِي وَلَكُمْ
----------------------------------------------------------------------------------------------------------
إِنَّ الْحَمْدَ لِلَّهِ نَحْمَدهُ وَنَسْتَغْفِرُهُ وَنَسْتَعِينُهُ وَنَسْتَهْدِيهِ وَنَعُوذُ بِاللهِ مِن شُرُورِ أَنفُسِنَا وَمِن سَيِّئَاتِ أَعْمَالِنَا، مَن يَهْدِ اللهُ فَلاَ مُضِلَّ لَهُ وَمَن يُضْلِلْ فَلاَ هَادِيَ لَهُ، والصلاةُ والسلامُ على سيِّدِنا محمد الصادِقِ الوَعْدِ الأَمينِ وعلى إِخْوَانِهِ النبيِّين والمُرسَلين. ورَضِيَ اللهُ عن أُمَّهاتِ المُؤمنين وآلِ البيتِ الطَّاهِرِين وعن الخُلَفَاءِ الرَّاشِدين أبي بكرٍ وعمرَ وعُثْمانَ وعليّ وعن الأَئِمَّةِ المُهْتَدِين أبي حنيفةَ ومالكٍ والشَّافعيِّ وأحمدَ وعن الأولياءِ والصالحين. أمَّا بعدُ عِبَادَ اللهِ فإنِّي أُوصِيكُمْ وَنَفْسِيَ بِتَقْوَى اللهِ العَليِّ الْعَظِيمِ فَاتَّقُوهُ.
واعْلَمُوا أنَّ اللهَ أمَرَكُمْ بِأَمرٍ عظيمٍ، أَمَرَكُم بالصلاةِ والسلامِ على نبيِّهِ الكَريمِ فقال في مُحْكَمِ تَنْزِيلِهِ: ﴿ إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ ۚ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا﴾
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ كَمَا صَلَّيْتَ عَلَى سَيِّدِنَا إِبْرَاهِيمَ وَعَلَى آلِ سَيِّدِنَا إِبْرَاهيمَ وَبَارِكْ على سيّدِنا مُحمدٍ وَعلى آلِ سيِّدِنا مُحمدٍ كما بارَكْتَ على سيِّدِنا إبراهيمَ وعلى آلِ سيدِنا إبراهيمَ في العالَمِينَ إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيد
اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ الأَحْيَاءِ مِنْهُمْ وَالأَمْوَات